Χωρογραφίες

Γνωρίζουμε ότι ο χώρος, ως πρωταρχική έννοια για την ανθρώπινη σκέψη, προβλημάτισε πάντα τη φιλοσοφία και την επιστήμη. Ταυτόχρονα, μέσα από τους σχηματισμούς του χώρου και την παρουσία των ανθρώπων σ' αυτόν, αναγνωρίζουμε την οργάνωση των κοινωνικών σχέσεων και δραστηριοτήτων, καθώς και την αποκρυστάλλωση κατηγοριών της σκέψης. Μας είναι όμως δύσκολο να διατυπώσουμε σε λέξεις το χωρικό νόημα που αντιλαμβανόμαστε πρακτικά και διαισθανόμαστε θεωρητικά.
Για να το πετύχουν, οι Χωρογραφίες συνδέουν την οπτική καταγραφή με την περιπατητική εξερεύνηση και τη στοχαστική ανασύνθεση χωρικών διατάξεων. Σ' αυτή την προοπτική, η επιφάνεια των πραγμάτων δεν προσφέρεται μόνο ως θέαμα αλλά και ως δείκτης της ένταξής μας στον κόσμο. Το ομόηχο των λέξεων «χωρογραφία» και «χορογραφία» μας οδηγεί συνειρμικά να συσχετίσουμε το χώρο ως πεδίο δυνατών κινήσεων και την κίνηση ως εν δυνάμει χωρικό σχηματισμό.
Τρία σύγχρονα κτίρια αποτελούν κύριο αντικείμενο μελέτης: η μονή της La Tourette, του Λε Κορμπυζιέ, κοντά στη Λυών (Κεφ. 3), το κέντρο πληροφοριών και εκθέσεων Αθήναιον, του Μάιερ, στον οικισμό Νέα Αρμονία της Ιντιάνα, και το μουσείο High Museum of Art, επίσης του Μάιερ, στην Ατλάντα (Κεφ. 4). Το βιβλίο επιχειρεί όμως να δείξει ότι η συστηματική περιγραφή των χωρικών σχέσεων έχει και γενικότερο ενδιαφέρον. Έτσι, πέρα από τα κτίρια, παρουσιάζεται η χωρική σύνταξη ενός τοπίου, του βουνού της Κυλλήνης (Κεφ. 1), και αναλύεται η λανθάνουσα γεωμετρική κατασκευή δύο λογοτεχνικών έργων του Ιταλο Καλβίνο: Οι Αόρατες πόλεις και Εάν μια νύχτα του χειμώνα ένας ταξιδιώτης... (Κεφ. 2). Το τελευταίο κεφάλαιο, ξεκινώντας από τον Τιμαίο και την Ιλιάδα, αφιερώνεται στην αρχιτεκτονική σκέψη, που είναι το δεδομένο υπόβαθρο του βιβλίου (Κεφ. 5). Μαζί, η ενιαία προβληματική και η θεματολογική ετερογένεια επιτρέπουν στον αναγνώστη να συσχετίσει και να εκτιμήσει με νέο τρόπο γνωστά αντικεί-μενα του φυσικού, του χτισμένου και του πολιτιστικού περιβάλλοντος.