Θεολογία και γλώσσα

Στην εποχή μας γίνεται λόγος πολύς για γλωσσικές αλλαγές στα λειτουργικά κείμενα της Εκκλησίας, περισσότερο συμβατές προς το νεοελληνικό γλωσσικό ιδίωμα και αίσθημα. Η Εκκλησία ήταν πάντοτε ανοιχτή σε αλλαγές που βοηθούσαν την προσέγγιση της θείας αλήθειας. Όμως ήταν κι εξαιρετικά προσεκτική. Η παρούσα επανέκδοση του, κλασικού πλέον, έργου του καθηγητή Στυλιανού Γ. Παπαδόπουλου στοχεύει ακριβώς στην επισήμανση ουσιωδών παραμέτρων του ζητήματος, ώστε η οποιαδήποτε γλωσσική επέμβαση (που ως πρόβλημα υφίστατο και θα υφίσταται στη μακρόβια ελληνική γλώσσα) να γίνει νηφάλια, με σεβασμό στη μακροχρόνια εκκλησιαστική παράδοση, με προοπτική τη βοήθεια των πιστών και με τη βεβαιότητα, όπως υπογραμμίζει ο συγγραφέας, ότι:

* της θεολογίας, δηλαδή της εκφράσεως ή δηλώσεως της αλήθειας, προηγείται η εμπειρία της αλήθειας

* η γλώσσα έχει ρόλο δηλωτικό και σημειωτικό, δεν έχει αναλογία προς το είναι της αλήθειας

* τα φιλοσοφικά σχήματα μερικής ή ολικής ταυτίσεως του σημαίνοντος και σημαινομένου δεν έχουν εφαρμογή στη θεολογία, εφόσον δεν υπάρχει αναλογία μεταξύ αλήθειας και γλώσσας, εφόσον τα δύο μεγέθη είναι διαφορετικής τάξεως, δηλαδή άκτιστη η αλήθεια και κτιστή η γλώσσα

* η επιλογή της γλώσσας και των λέξεων στη θεολογία (στην έκφραση-δήλωση της αλήθειας) είναι αποκλειστική ευθύνη του ανθρώπου

* οι λέξεις, με τις οποίες κήρυξαν ο Κύριος, οι Απόστολοι, οι Πατέρες της Εκκλησίας και οι σύγχρονοι κήρυκες, δεν οδηγούν στην πίστη, στην αλήθεια, παρά μόνο αν ο ακούων αυτές φωτιστεί από το Άγιο Πνεύμα και τις υιοθετήσει.