Η Σουλιώτικη συμπολιτεία

Η Σουλιώτικη Συμπολιτεία ήταν μια οργανωμένη κοινωνία πολεμιστών, ένα ελεύθερο κράτος μέσα στη Οθωμανική Αυτοκρατορία που περιλάμβανε εκτεταμένα τμήματα των σημερινών νομών Ιωαννίνων, Πρεβέζης και Θεσπρωτίας.

Οι Σουλιώτες διακρίθηκαν ιδιαίτερα κατά τον 18ο αιώνα για την αντίστασή τους εναντίον των Οθωμανών και έγιναν γνωστοί για την πολεμική αρετή, τη γενναιότητα και τη φιλοπατρία τους σε ολόκληρο τον κόσμο. Με τη λαχτάρα τους για την ελευθερία κατέδειξαν την αξία που είχε για τη ζωή τους το ύψιστο αυτό αγαθό.

Περιηγητές που ταξίδεψαν στο Σούλι εξήραν τους ηρωικούς αγώνες τους εναντίον του Αλή Πασά περιγράφοντας με πλήθος λεπτομερειών όλα όσα σχετίζονταν με εκείνα τα βράχια του θρύλου. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι αγώνες των Σουλιωτών αποτέλεσαν το προοίμιο του αγώνα της εθνικής ανεξαρτησίας· εξάλλου με τον τελευταίο τους πόλεμο (1820-1822) βοήθησαν να εδραιωθεί η επανάσταση στην Πελοπόννησο. Η προσφορά και τα δείγματα ηρωισμού τους κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα του 21 ήταν ακόμη μεγαλύτερα με αποτέλεσμα να προσλαμβάνουν συχνά μυθικές διαστάσεις. Και όταν ελευθερώθηκε η Ελλάδα, οι ελάχιστοι Σουλιώτες που είχαν απομείνει έπαιξαν σημαντικό ρόλο συμβάλλοντας στην οργάνωση του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Αρχηγοί επώνυμων σουλιώτικων γενών ανήλθαν σε υψηλόβαθμες θέσεις στη στρατιωτική ιεραρχία, κατέλαβαν αξιώματα σε διάφορες κυβερνήσεις ή υπηρέτησαν στην Αυλή.

Ξακουστοί ζωγράφοι, ποιητές και θεατρικοί συγγραφείς απαθανάτισαν ποικιλοτρόπως τους Σουλιώτες και τους αγώνες τους κάνοντας το Σούλι παγκόσμια γνωστό σαν έναν τόπο θρύλων.