Η γυναίκα και ο γυναικείος λόγος στο έργο του Ευριπίδη

Ο Ευριπίδης υπήρξε δεινός ψυχολόγος, βαθύτατος γνώστης της ψυχής, κυρίως της γυναικείας. Η ανατομική ματιά του στον εσώτατο ψυχικό κόσμο των ηρωίδων του και οι οξυδερκείς απεικονίσεις του των ανθρώπινων συμπεριφορών κλείνουν μέσα τους τα στοιχεία της διάρκειας, τα στοιχεία δηλαδή της αιώνιας και αναλλοίωτης ανθρώπινης υπόστασης.

Στις τραγωδίες του o ποιητής άνοιξε τον γυναικωνίτη, τον χώρο του σπιτιού τον προορισμένο για τις γυναίκες, προκαλώντας δυσαρέσκεια στους συγχρόνους του· καθώς μάλιστα τις παρουσίαζε με τα πραγματικά ελαττώματά τους, κατηγορήθηκε για μισογυνισμό. ΄Αδικος χαρακτηρισμός, γιατί ο Ευριπίδης εξιδανίκευσε περισσότερο από κάθε άλλον το γυναικείο φύλο πλάθοντας στις τραγωδίες του πλήθος γυναικών ηθικού κάλλους και ψυχικού μεγαλείου. Ο κορυφαίος Τραγικός μίλησε με αλήθειες για τη γυναίκα την οποία αγάπησε πολύ ? κατά την παράδοση ήταν φιλογύνης · και ο συγχρωτισμός μαζί της τον έκανε να μελετήσει ιδιαίτερα την πο-λύπλοκη ψυχολογία της, τα ελαττώματα αλλά και τις αρετές της και να γνωρίσει σε βάθος τη φύση της όσο κανείς άλλος ομότεχνός του. Με λεπτολόγο ακρίβεια απεικάζει τις εκδηλώσεις της γυναικείας ψυχοσύνθεσης, από τις πιο ευγενικές μέχρι τις πιο ταπεινές, περιγράφει με θαυμαστή διεισδυτικότητα τα υψηλότερα ανθρώπινα συναισθήματα που εξευγενίζουν τον εσωτερικό της κόσμο, αλλά και τα ποικίλα πάθη που την κατακλύζουν, τις καταιγίδες που ξεσπούν μέσα της. Στόχος μας είναι να ακουστεί ο λόγος της γυναίκας μέσα από την πλειάδα των πολύμορφων γυναικείων χαρακτήρων που λάξευσε ο μεγάλος δραματουργός δίνοντάς τους φωνή και αποκαλύπτοντας συγχρόνως την άβυσσο της γυναικείας ψυχής. Η ανά χείρας έκδοση είναι αφιερωμένη σε όλες τις γυναίκες. Παράλληλα, απευθύνεται και στους άντρες φωτίζοντας το μεγάλο γι’ αυτούς μυστήριο, τη γυναίκα.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ……………………………………………………………………….. 11

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ……………………………………………………………………….. 15

Ο ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ …………………………. 15
Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ ……………………………… 26
Ο ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΦΥΛΟ …………………….. 28
ΑΛΚΗΣΤΙΣ ……………………………………………………………………….. 39

ΜΗΔΕΙΑ …………………………………………………………………………… 51

ΙΠΠΟΛΥΤΟΣ ……………………………………………………………………….. 81

ΕΚΑΒΗ ……………………………………………………………………………….. 103

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ ……………………………………………………………………… 127

ΗΡΑΚΛΕΙΔΑΙ ………………………………………………………………………. 147

ΙΚΕΤΙΔΕΣ …………………………………………………………………………… 161

ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΑΙΝΟΜΕΝΟΣ …………………………………………………… 183

ΤΡ?ΑΔΕΣ ……………………………………………………………………………. 195

ΗΛΕΚΤΡΑ ……………………………………………………………………………. 231

ΕΛΕΝΗ ……………………………………………………………………………….. 253

ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ Η ΕΝ ΤΑΥΡΟΙΣ ………………………………………………….. 273

ΙΩΝ …………………………………………………………………………………….. 293

ΦΟΙΝΙΣΣΑΙ …………………………………………………………………………. 305

ΟΡΕΣΤΗΣ …………………………………………………………………………… 323

ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ Η ΕΝ ΑΥΛΙΔΙ ……………………………………………………… 339

ΒΑΚΧΑΙ ………………………………………………………………………………. 355

ΣΧΟΛΙΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ……………………………………………………………………….. 386

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ……………………………………………………………………….. 386

ΑΛΚΗΣΤΙΣ ……………………………………………………………………….. 387

ΜΗΔΕΙΑ …………………………………………………………………………… 387

ΙΠΠΟΛΥΤΟΣ ……………………………………………………………………….. 389

ΕΚΑΒΗ ……………………………………………………………………………….. 392

ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ ……………………………………………………………………… 394

ΗΡΑΚΛΕΙΔΑΙ ………………………………………………………………………. 396

ΙΚΕΤΙΔΕΣ …………………………………………………………………………… 398

ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΑΙΝΟΜΕΝΟΣ …………………………………………………… 400

ΤΡ?ΑΔΕΣ ……………………………………………………………………………. 401

ΗΛΕΚΤΡΑ ……………………………………………………………………………. 404

ΕΛΕΝΗ ……………………………………………………………………………….. 405

ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ Η ΕΝ ΤΑΥΡΟΙΣ ………………………………………………….. 406

ΙΩΝ …………………………………………………………………………………….. 409

ΦΟΙΝΙΣΣΑΙ …………………………………………………………………………. 410

ΟΡΕΣΤΗΣ …………………………………………………………………………… 411

ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ Η ΕΝ ΑΥΛΙΔΙ ……………………………………………………… 412

ΒΑΚΧΑΙ ………………………………………………………………………………. 413

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΩΝ …………………………………………. 419

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ………………………………………………………………….. 420