Ένα νέο πρότυπο του σύμπαντος

«Όταν άρχισα να γράφω το βιβλίο μου «Ένα Νέο Πρότυπο του Σύμπαντος» το 1907. ξεκαθάρισα μέσα μου, όπως είχαν κάνει πολλοί άλλοι πριν από μένα και μετά, ότι πίσω από την επιφάνεια της ζωής που γνωρίζουμε, βρίσκεται κάτι πολύ πιο μεγάλο και πιο σημαντικό. Και είπα στον εαυτό μου ότι ώσπου να μάθουμε τι βρίσκεται πίσω, όλη μας η γνώση για τη ζωή και για τον εαυτό μας είναι στην πραγματικότητα ασήμαντη».
«Ο ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΔΡΟΜΟΣ» κεφ. 10, Π. Ουσπένσκυ.
Το εντυπωσιακό υλικό που είχε συγκεντρώσει ο Ουσπένσκυ στη διάρκεια πολλών ετών «αναζήτησης» τον ώθησε να γράψει το βιβλίο αυτό. Το είχε ουσιαστικά τελειωμένο πριν από το 1914, αν και αναθεώρησε πολλά από τα κεφάλαιά του στη συνέχεια. (Η πρώτη αγγλική έκδοση κυκλοφόρησε το 1931). Ο συγγραφέας διευκρινίζει στην αρχή την ιδέα του εσωτερισμού και της «ψυχολογικής μεθόδου» που είναι ιδέα άγνωστη για τη σύγχρονη σκέψη, παραλληλίζει τις ιδέες του εσωτερισμού και της σύγχρονης γνώσης και μας κάνει να αναρωτηθούμε για τις προκαταλήψεις που αιωρούνται. Στο ευρύ φάσμα των θεμάτων που καλύπτει, περιλαμβάνεται η ιδέα του Εσωτερισμού, το πρόβλημα του υπεράνθρωπου, ο χριστιανισμός και η Καινή Διαθήκη, η Τέταρτη Διάσταση, ο Συμβολισμός του Ταρό, Συστήματα. Γιόγκα, η Σχετικότητα, ο χώρος και ο χρόνος, καθώς και η Σεξουαλικότητα σε σχέση με την εξέλιξη του Ανθρώπου.