Ορφικά άσματα

Γνώρισα ορισμένους ποιητές, ημεδαπούς και ξένους. Δεν θα ισχυριστώ πως ήταν τεράστια μεγέθη, αλλά ήταν σίγουρα ανάμεσα στους μεγαλύτερους της εποχής εκείνης. Πλάι τους αισθανόμουν θαυμασμό, σεβασμό. Πλάι στον Καμπάνα, που δεν είχε καθόλου το ύφος ποιητή, πόσο μάλλον λογίου, αλλά ενός αγωγιάτη, πλάι στον Καμπάνα ένιωθες την ποίηση λες και ήταν ηλεκτροπληξία, μια ισχυρή εκρηκτική ύλη.

[...] Υπήρχε ένα διακριτικό σημάδι, μοιραίο και σαρκικό θα έλεγες, αυθεντική σφραγίδα της μεγαλοφυΐας του. Εκείνες που αποκάλεσε «υπέρτατες συγκινήσεις της ζωής του» οδηγούσαν τον ρυθμό του σε χορωδιακό, λαϊκό βηματισμό. Και ιδιαίτερα στο τοπίο ο Καμπάνα εξυψώθηκε μέσα σε μια ιταλική ομορφιά, για την ακρίβεια τοσκανική, με αλλοτινό και σεβάσμιο γόητρο. Η σπασμωδική του ευαισθησία, του πλάνητος και καταδιωκόμενου, δεν του απέκλειε την επιδίωξη, εν μέρει την πορεία, προς μια κλασική μορφή ζωής και τέχνης, προς την ιδέα μιας ευτυχίας «μεσογειακής» όπως έλεγε – ιδέα που έμοιαζε να πνέει στις τυρρηνικές πόλεις του δικού μας 14ου αιώνα.

Κανείς δεν έμαθε πώς ο Καμπάνα, με την αστραπιαία κι εκτενή αποσπασματικότητα του στίχου και της ποιητικής πρόζας, αποδείχτηκε τόσο υπερβολικά μοντέρνος και ταυτόχρονα φυσικός, λαϊκός. Πέρασε σαν κομήτης. Πέρα από καθαρά μορφολογικούς λόγους, σε μια σφαίρα πιο αχανή και θερμή, η επιρροή του στους νέους υπήρξε ανυπολόγιστη, ακόμη δεν έχει σβήσει. Έδωσε ένα παράδειγμα ηρωικής πίστης στην ποίηση: ένα παράδειγμα ποίησης που κατατέθηκε πραγματικά με το αίμα.

Emilio Cecchi