Περί της παιδείας του πολίτη

Ο Μπερξόν, σε τρεις διαλέξεις που έδωσε επ’ ευκαιρία τελετών απονομής βραβείων σε μαθητές όταν ακόμη δίδασκε φιλοσοφία σε λύκεια της γαλλικής επαρχίας και του Παρισιού, εξετάζει την ευγένεια στις ποικίλες εκφάνσεις της ως προς την κοινωνική και πολιτική της σημασία (πρώτη διάλεξη), την ολοένα και μεγαλύτερη εξειδίκευση στις επιστήμες και τους κινδύνους που απορρέουν απ’ αυτήν (δεύτερη διάλεξη), τη φρόνηση ως την αρετή του πράττειν, την κατανόηση της ζωής και τη βαθύτερη πηγή της διάνοιας και της βούλησης (τρίτη διάλεξη). Το κοινό στοιχείο που συνδέει τις εμβριθείς του αναλύσεις των θεματικών αυτών είναι το καίριο ερώτημα για την παιδεία του ανθρώπου ως πολίτη μιας κοινωνίας ανοικτής και ανεκτικής, καθώς και για την ιδιαίτερη και σημαντική στο πλαίσιο αυτό συνεισφορά της κλασικής παιδείας, αρχαίας και νεότερης.

Τα τρία πρώιμα αυτά κείμενα του μεγάλου Γάλλου φιλοσόφου, τα οποία, παρά το διαφορετικό τους αντικείμενο συνδέονται ωστόσο θεματικά μεταξύ τους και αλληλοσυμπληρώνονται, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον από αρκετές απόψεις. Προσφέρουν πρωτότυπες αναλύσεις των ποικίλων θεματικών τις οποίες εξετάζουν? διατυπώνουν ερωτήματα και διανοήματα που, όντας πολύ χαρακτηριστικά για το στοχασμό του Μπερξόν, αναπτύσσονται, ενίοτε βέβαια υπό άλλη μορφή, στα κύρια έργα του φιλοσόφου? πραγματεύονται, τέλος, με μεγάλη εμβρίθεια ζητήματα που δεν έχουν έκτοτε απωλέσει τίποτε από τη σημασία και την επικαιρότητά τους.