Ηράκλειο η αδιόρατη πόλη

Ηράκλειο, μια πόλη-λιμάνι, δυναμική, πολύτροπη, ζωντανή, κοσμοπολίτικη. Μια πόλη-κάστρο με πλούσια ιστορία και πολυπολιτισμικό παρελθόν, που διεκδικεί την θέση της στο δίκτυο των σημαντικών μεσογειακών πόλεων.

Η Παλιά Πόλη, το εντός των τειχών "πυρηνικό Ηράκλειο", που συναρθρώνει τις διαφορετικότητες των ιστορικών περιόδων σε ένα ιδιότυπο, συγκρουσιακού χαρακτήρα, αστικό αμάγαλμα, όπως σκιαγραφείται από τις λογοτεχνικές αναπαραστάσεις των γηγενών συγγραφέων: Έλλης Αλεξίου, Ρέας Γαλανάκη, Λιλής Ζωγράφου, Γαλάτειας Καζαντζάκη, Κλαίρης Μιτσοτάκη και Νίκου Καζαντζάκη, και όπως αποτυπώνεται από τον φωτογραφικό φακό.

Λόγος και εικόνα συμπλέουν, συναντώνται και διασταυρώνονται σ’ έναν ανοικτό και κριτικό διάλογο, για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της ιδιαίτερης αυτής πόλης.

Οι φωτογραφίες του σημερινού Ηρακλείου οι οποίες εμπεριέχονται στο λεύκωμα είναι της Νίνας Λασηθιωτάκη και δεν αποτελούν απλά μια εικονογράφηση της πόλης στην αρχή του 21ου αιώνα. Με τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα των λήψεων και την έμφαση στην αποτύπωση των καθημερινών πρακτικών των κατοίκων και των επισκεπτών συμπορεύονται με τα κείμενα, αποτυπώνοντας μια πόλη με διαχρονική παρουσία και ιδιαίτερο ψυχισμό. Αρχοντική, ζωντανή και πολύτροπη.

Περιεχόμενα:

Προλογικό σημείωμα
Αναφορές, Οφειλές και Ευχαριστίες
Περίληψη
1. Λογοτεχνία, Χώρος, Πόλη
1.1. Αρχιτεκτονικός χώρος και Λογοτεχνία
1.2. Το κείμενο της πόλης και η πόλη των κειμένων
1.3. Θεωρητικό και ερμηνευτικό πλαίσιο
1.4. Μεθοδολογικές επιλογές και αναλυτική διαδικασία
2. Η «πραγματική» πόλη του Ηρακλείου
2.1. Εισαγωγή
2.2. Ιστορική εξέλιξη και οικιστική ανάπτυξη της Παλιάς Πόλης του Ηρακλείου
2.3. Το Ηράκλειο στα τέλη του 19ου αιώνα
3. Η λογοτεχνική πόλη του Ηρακλείου
3.1. Εισαγωγή
3.2. Αφήγηση πρώτη: η πόλη-μήτρα
3.3. Αφήγηση δεύτερη: η πόλη κοινωνικός και χωρικός λαβύρινθος
3.4. Αφήγηση τρίτη: η πόλη-εσθήτα
3.5. Αφήγηση τέταρτη: η πόλη ως μητρικό μορφοείδωλο
3.6. Αφήγηση πέμπτη: η έμφυλη πόλη
3.7. Αφήγηση έκτη: Η έκκεντρη πόλη
3.8. Αφήγηση έβδομη: η πόλη των επικέντρων
3.9. Αφήγηση όγδοη: Η πόλη μνημονικό θραύσμα
4. Λογοτεχνικοί αντικατοπτρισμοί και χωρικές εστιάσεις στον αστικό χώρο του Ηρακλείου
4.1. Χωρικά δίπολα και λογοτεχνικοί τρόποι υποτύπωσης της πόλης
4.2. Ενδιάμεσος χώρος: Τείχος και Πύλες
4.3. Πεζοπορικές εκφωνήσεις: Δρόμοι και σοκάκια
4.4. Εσωτερικά όρια: κεντρικές και απόκεντρες συνοικίες
5. Αστικοί τόποι της μνήμης και της εμπειρίας
5.1. Εισαγωγή
5.2. Η πλατεία των Λιονταριών: ένα παράδειγμα, πέντε λογοτέχνες
5.3. Η πλατεία των Λιονταριών και οι Τρεις Καμάρες
5.4. Η πλατεία του Αγίου Μηνά: από την κεντρικότητα στη λήθη
5.5. Η εκκρεμής σχέση της πόλης: το παραθαλάσσιο μέτωπο και ο κόλπος του Δερματά
5.6. Η σκηνοθεσία του δημόσιου χώρου
6. Ανασκόπηση, Συμπεράσματα
6.1. Χάρτες της λογοτεχνικής εποπτείας
6.2. Η πόλη και η θάλασσα
6.3. Επίλογος
Πίνακες και Διαγράμματα
Παράρτημα
Βιβλιογραφία
Εικόνες: Νίνα Λασηθιωτάκη