Σαράγιεβο ξανά

Η «φύση» της ψυχής είναι ανεπίδεκτη αναπαραστάσεων, μη αναγώγιμη, μη επικοινωνήσιμη, μη μορφοποιήσιμη, αλλά μορφοποιούσα (non fοrmata sed
format). Είναι δυνατές οι απεικονίσεις της ψυχής εντός της γλώσσας ή σε φι-
γούρες, α γάλματα, ομοιώματα; Ποιος, και πώς… μπορεί να δώσει εξηγήσεις
για ένα «μη αναγώγιμο βάθος» αισθητότητας…; Εισερχόμεθα βαθμιαίως σ’
ένα αποφατικό πεδίο, όμοιο με αυτό της μυστικής θεολογίας, των Νεοπλατωνικών, των Γνωστικών, του Σουφισμού! Μόνον το «άφατο» είναι επιδεκτικό στον λόγο… το «αόρατο», στο βλέμμα… το «ακίνητο» στο κινούμενο, ορχούμενο Σώμα!

Το Σώμα όμως… η φυσιογνωμία, το πρόσωπο, το όνομα, η Νόρα, ο Ιμπραήμ, ο Πάνος, το Σαράγιεβο, τα κτήρια, τα άνθη, οι κουρούνες, τα δέντρα… εί ναι τα πρότυπα των τεχνών. Οι εμπειρίες, οι ενορμητικές δυνάμεις βιώνονται πα θητικά ως χαρά, θλίψη, απελπισία ή ενεργητικά (χορός, γλέντι, τραγούδι), συναισθηματικά… στο ίδιο το σώμα. Αυτό που καθιστά το ά τομο ιδιοσυγκρασία είναι ο ιδιαίτερος τρόπος, η συναστρία,
η συναρμογή των ενορμήσεων… η συσσωμάτωσή τους.

Η Νόρα επιθυμεί «διακαώς»… και κάθε σφοδρή επιθυμία δηλώνει μια έλλειψη… που θέλει πλήρωση, ικανοποίηση! Τα 8 πρότζεκτ (μυστικός αριθμός της Δημιουργίας) αποτελούν οκτώ «τραυματικά ελεγεία» της πολύπαθης γενέθλιας πόλης της πληγωμένης Νόρας… Όμως οι βαθιές πληγές μένουν πάντα ανοιχτές… Αν κλεί σουν οι πληγές, αν επουλωθούν, πάει να πει ότι ήταν επιδερμικές… ανώδυνες.

Εν τέλει είναι αδύνατον να κατανοήσουμε τις ενορμήσεις, παρότι βιώνουμε τα αποτελέσματά τους. Η τέχνη σηκώνει «ψηλά τα χέρια» και οι Σεβνταλήδες χορεύουν…
Στην υγειά μας λοιπόν… να πεθάνει ο χάρος!
Πάνος Χαραλάμπους
(από τον Πρόλογο του βιβλίου)