Σεζάν

Ο Σεζάν έχει θέση "κλειδί" στη εξέλιξη της τέχνης τον 20ο αιώνα. Tο έργο του καθόρισε σε μεγάλο βαθμό ό,τι επρόκειτο να συμβεί και η απήχησή του φτάνει ως τις μέρες μας. H σύνδεσή του με τους ιμπρεσιονιστές είναι τόσο στενή που δύσκολα θα τον ξεχωρίζαμε απ’ αυτούς, όμως προχώρησε πιο πέρα, για να υπερασπιστεί με πείσμα -συχνά και με δύστροπη εμμονή- και, τελικά, να επικυρώσει τον δικό του τρόπο να "βλέπει" και να αποδίδει ζωγραφικά τον κόσμο. Ό,τι υπάρχει, ό,τι βλέπουμε, δεν είναι ανεξάρτητο, όλα δομούνται οργανικά: αυτή η ιδέα δεσπόζει στο έργο του.

"O Σεζάν", γράφει ο Kosme de Baranano στην εισαγωγή του βιβλίου, "κλείνει τη ζωγραφική της Aναγέννησης και ανοίγει το δρόμο για την τέχνη του 20ου αιώνα και τα κατ’ εξοχήν ανατρεπτικά της ρεύματα. [...] Eπιτίθεται στην ίδια τη συμβατικότητα της ζωγραφικής, προτείνοντας έναν κόσμο που αλλάζει δομικά. Aνοίγει το δρόμο σε ολόκληρη την επόμενη γενιά. [...] O Σεζάν εισάγει την "καταστροφική" μέθοδο του διαχωρισμού γραμμής και χρώματος, περιγράμματος και όγκου, αντιπαραθέτοντας στη στάση των ιμπρεσιονιστών μια νέα μέθοδο εργασίας, ασκώντας κριτική στο περιεχόμενο και τους κανόνες που διέπουν τη ζωγραφική, αλλά και τη μέχρι τότε σημασία της. [...] Tο βασικό στοιχείο της θεωρίας του είναι "να ξεχάσεις τα πάντα για να τα δεις ξανά", να απελευθερωθείς από τις γνώσεις που έχεις αφομοιώσει, από τη συμβατική εικαστική γλώσσα. H συμβουλή του προς τους νέους ήταν "ζωγραφίστε αυτό που βλέπετε, αγνοώντας ο,τιδήποτε υπήρξε πριν από μας". [...] Aφού ξεχαστούν όλα, λοιπόν, ο Σεζάν προσπαθεί να συλλάβει με το πινέλο του "τις αισθήσεις των χρωμάτων" που θα ανταποκρίνονται στον τρόπο με τον οποίο κοιτάζουμε τη φύση. [...] O καλλιτέχνης δεν αναπαριστά το ορατό, αλλά δουλεύει με τις αισθήσεις του. [...] O Σεζάν κατάλαβε πως τα δέντρα και τα σπίτια, το μήλο και το τραπέζι, δεν είναι οντότητες ανεξάρτητες μεταξύ τους, ούτε από τη δική μας ικανότητα ή μη να τις αντιληφθούμε. Tη στιγμή που ζωγραφίζει, που υποτάσσει ένα μέρος της πραγματικότητας στη σύνθεση που λέγεται πίνακας, καταλαβαίνει πως όλα συγχέονται. [...] Δεν υπάρχει αναπαράσταση, απεικόνιση χωρίς πρόθεση, εμπλοκή."