Προπαγάνδα και πιέσεις στην διεθνή πολιτική

Προ ημίσεως και πλέον αιώνος (το 1962) στο μεγάλο αμφιθέατρο της Σορβόννης των Παρισίων, λίκνο της δυτικής επιστήμης, τρεις βούδδες του ιστορικού επαγγέλματος, οι Πέτρος 'Ρενουβέν, Μαυρίκιος Μπωμόν και Ιωάννης-Βαπτιστής Ντυροζέλ, με έχριζαν στα 27 μου χρόνια διδάκτορα της ιστορίας με τίτλο διδακτορικής εργασίας "Προπαγάνδα και πιέσεις στην διεθνή πολιτική. Η Ελλάς και οι διεκδικήσεις της στο Συνέδριο της Ειρήνης, 1919-1920 (Propagande et pressions en politique Internationale. La Grece et ses revendications a la Conference de la Paix, 1919-1920, PUF, Paris, 1963, 537 σελίδες). Στο κατάμεστο ακροατήριο ευρίσκετο ο Νίκος Κιτσίκης, ο πατέρας της ελληνικής στατικής και πατέρας μου, και ο στενός μου φίλος ο Γιάννης Ξενάκης ο μουσικοσυνθέτης, επιστήμων, μηχανικός, αρχιτέκτων και λάτρης της αρχαίας ελληνικής σοφίας. Την ημέρα εκείνη οι μη ιστορικοί έμαθαν με ποίον τρόπο η αντικειμενική ιστορία εμελέτη την τεραστία πλύση εγκεφάλου που εχρησιμοποίουν τακτικά οι πολιτικοί, αντλώντας γεγονότα και ερμηνείες μέσα από την Ιστορία για να παραπλανήσουν λαούς και έθνη και να τους στέλνουν στην σφαγή στο όνομα του πατριωτισμού και του εθνικισμού. Έναν χρόνο μετά την δημοσίευση της διατριβής μου αυτής, οι Pierre Renouvin και Jean-Baptiste Duroselle επεσήμαναν στο περίφημο βιβλίο τους "Introduction a l'histoire des relations Internationales" (Armand Colin, Παρίσι, 1964) ότι η μελέτη μου αυτή περί προπαγάνδας ενεκαινίαζε διεθνώς ένα νέο τμήμα της Ιστορικής επιστήμης. Έκτοτε, με τις ευλογίες τους, ως να είχα λάβει Νόμπελ Ιστορίας, όλη η ακαδημαϊκή μου σταδιοδρομία εξειλήχθη χωρίς προσκόμματα.