Καπιταλισμός και κοινωνικοοικονομικός σχηματισμός στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη

Η κυριαρχία του καπιταλισμού έχει δημιουργήσει σημαντικά ζητήματα γύρω από την οργάνωση, την ανάπτυξη, τα όρια και τη μορφή της ταξικής διαστρωμάτωσής του. Χαρακτηριστικό στοιχείο του πυρήνα του είναι οι αντιφάσεις ή οι αντιθέσεις που χαρακτηρίζουν τη σύγχρονη εποχή. Η ανάπτυξη του καπιταλισμού στη σύγχρονη Ευρώπη βασίζεται στην ικανοποίηση και στην επέκταση του ευρωπαϊκού κεφαλαίου. Από το 1989 και μετά έχουμε την ανάπτυξη του καπιταλισμού στην κεντρική και στην ανατολική Ευρώπη που διαμορφώθηκε μέσα σε ανταγωνιστικό περιβάλλον.
Η θέση του προσδιορίζεται σε σχέση με τις ανάγκες του ευρωπαϊκού καπιταλισμού και
του διεθνούς καταμερισμού της εργασίας. Υπάρχει μια συγκριτική προσέγγιση ανάμεσα στον καπιταλισμό των δυτικών και των ανατολικών ευρωπαϊκών χωρών όχι μόνο στην οικονομική οργάνωσή τους, αλλά και στην ταξική σύνθεση ή στην κοινωνική διαστρωμάτωσή τους. Οι χώρες του πυρήνα του ευρωπαϊκού καπιταλισμού αξιοποιούν με όρους επέκτασης τις χώρες της περιφέρειας της Ευρώπης και ειδικά της κεντρικής και της ανατολικής Ευρώπης για τη βελτίωση της θέσης τους στο παγκόσμιο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Υπάρχει και ο ρόλος των ΗΠΑ και εν γένει κυριαρχεί η
ισχύς των εύρωστων κρατών. Σε αυτό το πλαίσιο αναπτύσσεται ο καπιταλισμός της κεντρικής και της ανατολικής Ευρώπης.