Σύγχρονος καπιταλισμός και επανάσταση

Έχει μεγάλη σημασία να λέγεται φωναχτά και ήρεμα: τον Μάιο του ’68 στη Γαλλία το βιομηχανικό προλεταριάτο δεν υπήρξε η επαναστατική πρωτοπορία της κοινωνίας παρά η βραδυκίνητη οπισθοφυλακή της. Αν το φοιτητικό κίνημα πραγματικά έκανε έφοδο στον ουρανό, αυτό που πλάκωσε καταγής την κοινωνία ήταν η στάση του προλεταριάτου, η παθητικότητά του απέναντι στις ηγεσίες του και στο καθεστώς, η αδράνειά του, η αδιαφορία του για οτιδήποτε δεν είναι οικονομική διεκδίκηση.


Το ότι πλάι σε όλα τούτα ο Αλτουσέρ δεν καταλαβαίνει τίποτα - και ποτέ του τίποτα δεν κατάλαβε - απ’ αυτό που, στον Μαρξ, μένει και θα μείνει: το βάθος και η τόλμη της σκέψης, η ριζική και ανελέητη κριτική της κατεστημένης εξουσίας και σκέψης, η εγκαινίαση - έστω και ελλειμματική, αντιφατική, ταχύτατα αυτοχειριασμένη - μιας καινούριας θέσης μπροστά στην κοινωνία και την ιστορία·, κοντολογίς: το επαναστατικό στοιχείο στον Μαρξ, μόνο τους αφελείς μπορεί να εκπλήξει. Δεν είναι τούτα δουλειές που ταιριάζουν σ’ έναν ιδεολογικό υπάλληλο.