Δημοτικά τραγούδια από τη Βόρειο Ήπειρο

Η συγκεκριμένη επιλογή περιλαμβάνει 826 δημοτικά τραγούδια από τη Βόρειο Ήπειρο. Ο Γρηγόρης Κατσαλίδας, δάσκαλος απο το χωριό Λεσινίτσα της Βορείου Ηπείρου, συγκέντρωσε αυτό τον πολύτιμο θησαυρό, που αποτελεί αιώνιο μνημείο λόγου και παράδοσης, με ανεξέλεγκτη αγάπη και σεβασμό τόσο για τον τόπο του όσο και για την πολιτιστική μας κληρονομιά. Ύστερα από τον Πρόλογο του συγγραφέα, ακολουθεί η Εισαγωγή από τον επιμελητή της συλλογής, στην οποία γίνεται η αναφορά στην προσφορά και την αξία της συγκεκριμένης συλλογής. Στο επόμενο κεφάλαιο επιχειρείται από τον επιμελητή μία σύντομη παρουσίαση όλων των συλλογών που έχουν δημοσιευθεί έως σήμερα με δημοτικά τραγούδια από τη Βόρειο Ήπειρο. Τα εκτενή σχόλια που περιλαμβάνει η συλλογή, η συγκριτική μελέτη με όλες τις αντίστοιχες συλλογές δημοτικών τραγουδιών, ο μεγάλος αριθμός τραγουδιών που δεν συναντάμε σε κάποια από τις υπόλοιπες συλλογές, το πλήρες Ευρετήριο Κυρίων Ονομάτων και Γεωγραφικών Όρων, η εκτενής Βιβλιογραφία και τα Συμπεράσματα που παρουσιάζονται καθιστούν τη συγκεκριμένη συλλογή πολύτιμη και σημαντική για τον καθένα που αγαπά την παράδοση και τον τόπο μας.





ΚΡΙΤΙΚΗ



Μια συλλογή 826 δημοτικών τραγουδιών από τη Βόρειο Ηπειρο παραδίδει στο φιλομαθές ελληνικό αναγνωστικό κοινό ο Βορειοηπειρώτης -από το χωριό Λεσίνιτσα- δάσκαλος Γρηγόρης Κατσαλίδας. Τραγούδια που «κράτησαν» αιώνες (αλλά και στα δύσκολα για τους εκεί Ελληνες χρόνια του Ε. Χότζα) όρθιους αυτούς τους αγροτικούς πληθυσμούς. Τραγούδια που φέρνουν μέσα τους μια πολιτισμική παράδοση, την οποία δεν κατάφεραν οι αντιξοότητες και οι προπαγάνδες να ξεριζώσουν από τη μνήμη των ανθρώπων. Βέβαια, οι Βορειοηπειρώτες δεν ήταν πάντοτε οι κυνηγημένοι εντός της Αλβανίας. Υπήρξαν εποχές που παρ' όλα τα σύνορα οι άνθρωποι -και όχι μόνον οι Ελληνες- περνούσαν από τη μια χώρα στην άλλη χωρίς δυσκολίες. Και αυτή η ελεύθερη επικοινωνία αντικαθρεφτίζεται στην καθημερινή ζωή τους, που τόσο ζωηρά και παραστατικά καταγράφεται από τη λαϊκή μούσα στα τραγούδια τους. Ο ανθολόγος-συλλέκτης δίνει για κάθε τραγούδι πληροφορίες σχετικά με την προέλευση και την προφορική παράδοση. Μια πιο επιστημονική εργασία, όμως, έγινε από τον καθηγητή Φιλολογίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γεώργιο Δ. Καψάλη. Αυτός ανέλαβε τη συνολική επιμέλεια της ανέκδοτης συλλογής και στο πλαίσιο της ευθύνης του αυτής έκανε
μια συγκριτική προσέγγιση των δημοτικών τραγουδιών με άλλες αντίστοιχες συλλογές από τη Β. Ηπειρο. Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε δύο γενικές ενότητες: τα περιγραφικά ή διηγηματικά τραγούδια και τα κυρίως άσματα. Στα περιγραφικά περιλαμβάνονται τα ακριτικά, οι θρύλοι και παραλογές, τα θρησκευτικά και λατρευτικά, τα ιστορικά και τα κλέφτικα. Στα κυρίως άσματα εμπεριέχονται τα ερωτικά ή της αγάπης, του γάμου ή της χαράς, της ξενιτιάς, τα μοιρολόγια, τα περιπαιχτικά, τα φυσιολατρικά, τα γνωμικά, τα νανουρίσματα ή ταρνανίσματα, της δουλειάς ή εργατικά, τα παιδικά και διάφορα άλλα τραγούδια.



Ν. Ντ-ς

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 25/01/2002