Τοπωνυμικά παράδοξα

Μέρος 1ον:
Μωργιάς, Λιδορίκι, Καρβασαράς και Τριπολιτσά, Φιλιατρά (Καλάβρυτα), Μιστράς, Γιανιτσά (Γιάνινα-Αγιά-Μωραγιάνης), Κομπαρέα (Βαθύ της Ιθάκης Βόλος).

Μέρος 2ον:
Τρελλός (Υμηττός), Αμπελόκηποι, Πατίσια, Βασιλικά, Σωπολια (Λεγουρία-Νίκλι-Ράφτης), Κολοκυθού.





Ο Δημήτριος Καμπούρογλου εξετάζει εδώ ψύχραιμα την ετυμολογία και τις μεταπλάσεις παλαιών και "παράδοξων" τοπωνυμίων της Ελλάδας (Μωργιάς/Πελοπόννησος, Λιδορίκι, Καρβασαράς/Αμφιλοχία, Φιλιατρά/Καλάβρυτα, Μιστράς, Γιαννιτσά, Κομπαρέα/Βαθύ της Ιθάκης) και ιδιαίτερα της Αττικής (Τρελλός/Υμηττός, Αλωπεκή/Αμπελόκηποι, Πατίσια, Βασιλικά/Καθήμια/Ακαδημία Πλάτωνος, Σωπόλια, Κολοκυθού). Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ο συγγραφέας ανακαλύπτει ελληνική ρίζα στις λέξεις που οι ζηλωτές υποπτεύονται για εθνικά επικίνδυνες. Σκοπός του είναι να αποδείξει ότι "με το ν ατυχήση μία χώρα εις το όνομά της δεν σημαίνει ότι έχασε και τον φυλετικό της χαρακτήρα". Με άλλα λόγια, ότι η γλωσσική ετερότητα δεν σημαίνει την απώλεια της ελληνικότητας του ελληνικού χώρου. Ο λόγιος συγγραφέας αντιτίθεται στην πρακτική που υιοθετήθηκε μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13 να μεταλλαχθούν τα "αλλόφυλα και κακόφωνα τοπωνύμια" της Ελλάδας επί το ελληνικώτερον ούτως, ώστε "επί της Ελληνικής γης δεν πρέπει να μείνη τίποτε μη Ελληνικόν". Ο Καμπούρογλου καταλήγει ότι πρέπει να εξακριβωθεί και να διαφυλαχθεί "ο ιστορικός λόγος πάσης τοπωνυμίας".