Το λεξικό της Ελληνικής μουσικής 7 τόμοι

Η παρούσα 6τομη έκδοση έρχεται να καλύψει ένα κενό της Ελληνικής καλλιτεχνικής Βιβλιογραφίας και να χρησιμεύει ως απαραίτητο βοήθημα στους μουσικούς και μουσικολόγους και τους μουσικόφιλους κάθε είδους μουσικής καθώς και σε όλους όσοι επιθυμούν να αποκτήσουν εθνική μουσική πληροφόρηση και -γιατί όχι- εθνική μουσική κατάρτιση.






ΚΡΙΤΙΚΗ




Ο συνθέτης και ερευνητής της μουσικής Τάκης Καλογερόπουλος μας δίνει με «Το Λεξικό της Ελληνικής Μουσικής», που εντός ολίγου ολοκληρώνεται, ένα έργο ζωής. Δεν είναι υπερβολική η έκφραση αυτή. Τη στιγμή που σε άλλες χώρες λεξικά τέτοιου είδους, ως έργα υποδομής, αποτελούν αντικείμενο εργασίας πολυμελών ερευνητικών ομάδων και ερευνητικών κέντρων, στην Ελλάδα της τερπνής ρηχότητας αποτελούν μέλημα κυριολεκτικά ενός ανδρός. Για να κατανοήσουμε το φαινόμενο αρκεί να αναρωτηθούμε πού θα ήμασταν σήμερα σε επίπεδο εξοπλισμού ως προς τη γλώσσα αν δεν υπήρχε το Λεξικό του Μπαμπινιώτη, και αυτό έργο ενός ανδρός.

Στους έξι τόμους του Λεξικού του (ο έκτος υπό έκδοση), στις 3.500 σελίδες του, ο Τάκης Καλογερόπουλος επιχειρεί την παρουσίαση συμπάσης της ελληνικής μουσικής, από την αρχαιότητα ως σήμερα, καταργώντας τις διαχωριστικές γραμμές της γεωγραφίας (Ανατολή - Δύση) και των ειδών (κλασική, ελαφρά, τζαζ, βυζαντινή, δημοτική, λαϊκή κτλ.). Παρά τη δυσκολία του εγχειρήματος, ο Τάκης Καλογερόπουλος στοιχηματίζει στη διαχρονία και κερδίζει το στοίχημα αυτό προσφέροντάς μας μια πολύτιμη τράπεζα πληροφοριών που μπορεί να εμπλουτίζεται στο διηνεκές. Το Λεξικό της Ελληνικής Μουσικής είναι opera aperta (ανοιχτό έργο, για να θυμηθούμε τον Ουμπέρτο Έκο) που μπορεί να διαβαστεί με πολλούς τρόπους και να μας δώσει ιδέες για περαιτέρω έρευνα.

Για να κατανοήσουμε αυτή τη διαχρονική και ταυτόχρονα ανοιχτή λειτουργία του Λεξικού του Τάκη Καλογεροπούλου αρκεί να δώσουμε μερικά παραδείγματα από τον πέμπτο τόμο που μόλις κυκλοφόρησε. Στην πρώτη σελίδα του βρίσκουμε τα λήμματα Πασαπνοάριον (στίχοι των ψαλμών 148-150 που ψάλλονται στην Ακολουθία του Όρθρου), Πασβάντης Τάκης - Νίκαια Πειραιώς 1935 (σύγχρονος τρομπετίστας της ελαφράς μουσικής και τραγουδοποιός), πάσο και πάσσο (το χορευτικό βήμα αλλά και το φιλοδώρημα που προσφέρεται στους λαϊκούς οργανοπαίκτες της Ανατολικής Θράκης για την παραγγελία του χορού), πασουμάκι (γυναικείος γαμήλιος χορός της Λέρου) και Πασπαλά Έλλη - Νέα Υόρκη 1957 (σύγχρονη τραγουδίστρια). Μια άλλη τυχαία επιλογή, στο γράμμα Σ, δείχνει το εύρος των λημμάτων και τον πανεποπτικό χαρακτήρα τους: Σιψάς Δημήτριος - Καλαμάτα 1949 (πρωτοψάλτης), σιωπή (ένας από τους έξι χαρακτήρες χρόνου του ισχύοντος γραφικού συστήματος της βυζαντινής μουσικής), Σιωράς Γιώργος - Πειραιάς 1952 (συνθέτης, μαθητής του Χάρη Ξανθουδάκη), Σιώψη Αναστασία (σύγχρονη μουσικολόγος και αρχιτέκτονας), Σκαλιώτης Βασίλης - Δάφνη Ναυπάκτου 1928 (ονομαστός σύγχρονος λαϊκός δεξιοτέχνης του κλαρίνου), Νίκος Σκαλκώτας - Χαλκίδα 1904, Αθήνα 1949.

Με οδηγό λοιπόν τη διαχρονία και χωρίς κανένα δογματισμό Το Λεξικό της Ελληνικής Μουσικής ανοίγει ευρείς δρόμους για γόνιμο προβληματισμό.

ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ, ΤΟ ΒΗΜΑ, 22-07-2001