Ο ποιητής και η μυθική παράδοση

Το θέμα που θα μας απασχολήσει στις τέσσερις αυτές ομιλίες, είναι τούτο: ποια και πόσην επίδραση άσκησαν πάνω στους ποιητές, που διαμόρφωσαν την αρχαία μυθική παράδοση, τα διάφορα πνευματικά ρεύματα που κυριάρχησαν στην Ελλάδα από την ομηρική εποχή ως το 400 π. Χ. περίπου. Λέγοντας πνευματικά ρεύματα εννοώ την κίνηση που προκαλούσαν κάθε τόσο καινούργιες ιδέες θρησκευτικές, ηθικές, κοινωνικές, ακόμα και μια πρόοδο στη θετική επιστήμη. Την κίνηση αυτή, που κάθε άλλο παρά μικρή ήταν στους αιώνες εκείνους τους τόσο κρίσιμους για την ανάπτυξη της ελληνικής σκέψης, μπορούμε βέβαια να την πιστοποιήσουμε, ακόμα και να προσδιορίσουμε την έντασή-της και το βάθος-της, στα διάφορα φανερώματα του πολιτισμού, στην πολιτεία, στην κοινωνία, στη θρησκεία, ύστερα στην τέχνη και στην επιστήμη. Εμείς εδώ θα ζητήσουμε να περιοριστούμε σε μία μόνο πνευματική εκδήλωση, στους μύθους. Από την ομηρική εποχή ως το τέλος του πέμπτου αιώνα το ελληνικό πνεύμα πάλεψε ν' αντικρύσει και να ξεπεράσει ένα πλήθος προβλήματα. Ποιος ο αντίχτυπος του αγώνα αυτού στην εξέλιξη της μυθικής παράδοσης;