Κατιλίνας

Το έργο με τα φλογερά του πάθη, τη διβουλία του κεντρικού ήρωα και την υψηλή του ρητορεία, ζη κι αναπνέει μες στο Ρομαντισμό του 19ου αιώνα. Η σφιχτοδεμένη ανάπτυξη της δράσης ή η λεπτομερής σκιαγράφηση των προσώπων, μέσω αποκαλυπτικών διαλόγων (κι όχι μονολόγων), δηλαδή ό,τι θεμελίωσε και πρόσφερε πλούσια με τα κατοπινά του έργα ο Ίψεν στην παγκόσμια, σύγχρονη ρεαλιστική δραματουργία, εδώ δεν έχουν περάσει απ το νου του ούτε ως υποψία... Οι μακρείς μονόλογοι, οι ενίοτε μεγαλοστομίες, η ρητορική προσέγγιση εν γένει του λόγου (και πώς αλλιώς, όταν η ύλη είναι το γοητευτικό και, για σκηνική χρήση, επικίνδυνο ύφος των κλασσικών Λατίνων;), οι κάποτε ασύνδετες σκηνές... μαρτυρούν την, εκ των πραγμάτων, ανωριμότητα του δημιουργού, τα ελλειπή αναγνώσματα στην "πνευματική" ερημιά του Γκρίμσταντ και την παντελή απουσία σκηνικής εμπειρίας. Με τούτες τις συνθήκες είναι κιόλας ένα μικρό θαύμα το τελικό αποτέλεσμα· κάποιος άλλος, δίχως τη διαίσθηση και το ιστριωνικό του τάλαντο - καθώς πρώτος ηθοποιός πάντα ο όντως δραματικός ποιητής -, θα χανόταν στα ερείπια ενός μεγαλεπήβολου κτίσματος.