Η επιστροφή της ηθικής

Το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, ειδικά μετά το 1968, η ηθική σκέψη, στις περισσότερες χώρες της Δύσης, απαξιώθηκε και περιέπεσε σε ανυποληψία. Την απαξίωση αυτή δεν τη συναντάμε μόνο στο διανοητικό πεδίο, τη συναντάμε επίσης και στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων, με όλο εκείνο το κίνημα αμφισβήτησης, σεξουαλικής απελευθέρωσης, ηδονισμού και καθημερινού, χαρούμενου μηδενισμού. Η απαξίωση της ηθικής δεν άφησε ανεπηρέαστη και την Ορθόδοξη θεολογία. Η θεολογία των Ρώσων της Διασποράς και η θεολογία του 60 στην Ελλάδα, που εμπνέεται σε μεγάλο βαθμό από την πρώτη, ταυτίζουν την ηθική με τον ηθικισμό και υποτιμούν τη σημασία της.

Τα τελευταία χρόνια ωστόσο η ηθική έχει επιστρέψει δυναμικά στην πνευματική σκηνή, αλλά ο τρόπος με τον οποίο υπάρχει σήμερα είναι διαφορετικός από ό,τι κατά το παρελθόν, είναι ένας τρόπος μάλλον διάχυτος. Δεν αφορά δηλαδή μόνο τη φιλοσοφική σκέψη, δεν αποτελεί έναν κλάδο της, αλλά διαπερνά ποικίλα πεδία της δραστηριότητας του ανθρώπου, την επιστήμη, την έρευνα, την ιατρική, την εργασία, τα μέσα επικοινωνίας.

Στο παρόν βιβλίο η έμφαση πέφτει περισσότερο στη χριστιανική ηθική, εκκινώντας από τη βιβλική πηγή, αυτήν που καθόρισε μια για πάντα την ηθική σε σχέση με τον άλλο και όχι σε σχέση με τον εαυτό. Η χριστιανική ηθική ωστόσο δεν μπορεί να αναπτυχθεί ερήμην των ηθικών ερωτημάτων και των φιλοσοφικών ηθικών αναζητήσεων της εποχής μας, αλλά σε συνεχή αναμέτρηση μαζί τους.
******
κείμενα: Στέλιος Βιρβιδάκης, π. Ευάγγελος Γκανάς, Γιώργος Γρηγορίου, Σωτήριος Σ. Δεσπότης, Σταύρος Ζουμπουλάκης, Βάσω Κιντή, π. Θεόδωρος Κοντίδης, Μιλτιάδης Κωνσταντίνου, Θάνος Λίποβατς, Νίκος Μανωλόπουλος, Δημήτριος Ν. Μόσχος, Jeffrey W. Baldwin, Ιωάννης Μπέκος, Πρέντραγκ Ντραγκουτίνοβιτς, Φιλήμων Παιονίδης, Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου, Θανάσης Ν. Παπαθανασίου, Αργύρης Πέτρου, π. Αντώνιος Πινακούλας, Παύλος Σούρλας, Ότφρηντ Χόφιους