Αιγαίο και ανατολική Μεσόγειος

Η πρόσφατη αναζωπύρωση της ελληνοτουρκικής διένεξης θέτει το εύλογο ερώτημα: Πώς μπορεί η διένεξη αυτή να αντιμετωπιστεί πιο αποτελεσματικά, με στόχο την επιστροφή στην ύφεση της περιόδου 1999-2011, η οποία ήταν προς όφελος και των δύο χωρών; Και πώς μπορεί να αποφευχθεί η μετωπική σύγκρουση και να επέλθει εκτόνωση;
Το βιβλίο αυτό 50+1 όψεων, υπό τη μορφή ερωτήσεων και απαντήσεων, στοχεύει στην καλύτερη κατανόηση των προβλημάτων που αναφύονται στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο (με σημείο αναφοράς το Κυπριακό), με τελικό στόχο την ειρηνική επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών και στις δύο αυτές θάλασσες. Βασική προϋπόθεση είναι η πιο αντικειμενική γνώση και όχι οι αντιλήψεις και η λήψη αποφάσεων με βάση τα εθνοκεντρικά στερεότυπα και τον φόβο του πολιτικού κόστους.
Το κλειδί για την ελληνική διπλωματία είναι να κάνει σαφή διάκριση μεταξύ (α) των ακραίων τουρκικών ενεργειών, όπως το Μνημόνιο με τη Λιβύη, οι γεωτρήσεις στο Ανατολικό Αιγαίο και το κύμα προσφύγων στον Έβρο και στα νησιά, και (β) των σοβαρών θέσεων της Τουρκίας (που είναι περισσότερες) στα θέματα του Αιγαίου, της Ανατολικής Μεσογείου και της Κύπρου, τα οποία συνιστούν νομιμοποιημένα και ζωτικά συμφέροντά της.
Στο βιβλίο θα φανεί ότι όλες ανεξαιρέτως οι ελληνοτουρκικές διαφορές στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, σε συνδυασμό με το Κυπριακό, επιδέχονται επιλύσεις αμοιβαία συμφέρουσες, χωρίς υπέρμετρες θυσίες και δυσβάστακτους συμβιβασμούς. Επίσης, ότι οι σημερινές προκλητικές δηλώσεις και ενέργειες της Τουρκίας δεν οφείλονται, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι Έλληνες, στον τουρκικό επεκτατισμό και αναθεωρητισμό των συνόρων σε βάρος της Ελλάδας ή της Κύπρου, αλλά σε άλλους λόγους, κυρίως στο «σύνδρομο της περικύκλωσης» και στο «σύνδρομο των Σεβρών». Σε ό,τι αφορά το Αιγαίο Πέλαγος, η αντίδραση της Τουρκίας οφείλεται στην πεποίθησή της ότι η Ελλάδα θέλει να το μετατρέψει σε «ελληνική λίμνη», στη δε Ανατολική Μεσόγειο ότι επιζητεί τη μερίδα του λέοντος και τον περιορισμό της Τουρκίας στα παράλιά της και μόνο.



ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΜΕΡΟΣ 1: Η ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΗ ΔΙΕΝΕΞΗ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ

Α. Η ΔΙΕΝΕΞΗ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
Ποιες είναι, οι ελληνοτουρκικές διαφορές του Αιγαίου;
Από ποιες φάσεις διήλθε η διένεξη του Αιγαίου;
Ποιες είναι οι κυρίαρχες απόψεις στην Ελλάδα για τη διένεξη του Αιγαίου;
Ποιες είναι οι κυρίαρχες απόψεις στην Τουρκία για τη διένεξη του Αιγαίου;

Β. ΟΙ ΚΥΡΙΕΣ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ
Σε τι συνίσταται η ελληνοτουρκική διαφορά για την ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα;
Ποια είναι τα εκατέρωθεν νομικά επιχειρήματα σε σχέση με την ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα;
Ποιες είναι οι άλλες πτυχές της διαφοράς για την ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα;
Σε τι συνίσταται η διαφορά για την αιγιαλίτιδα ζώνη;
Ποια είναι τα εκατέρωθεν επιχειρήματα των δύο πλευρών σε σχέση με την αιγιαλίτιδα ζώνη;
Ποιες θα ήταν οι συνέπειες μιας ελληνικής διεύρυνσης στα 12 ναυτικά μίλια;
Σε τι συνίσταται το τουρκικό casus belli και γιατί η Τουρκία συνεχίζει να το διατηρεί;
Γιατί δεν συνιστάται η μονομερής επέκταση της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης στα 10 ή 12 μίλια;
Σε τι συνίσταται η διαφορά για τον ελληνικό εθνικό εναέριο χώρο και ποια τα εκατέρωθεν επιχειρήματα;
Σε τι συνίσταται η διαφορά για την αποστρατικοποίηση των νήσων του ανατολικού Αιγαίου και ποια τα εκατέρωθεν επιχειρήματα;
Σε τι συνίσταται η διαφορά για τις βραχονησίδες Ίμια/Καρντάκ και για τις γκρίζες ζώνες και ποια τα εκατέρωθεν επιχειρήματα;
Σε τι συνίσταται η διαφορά για τον έλεγχο της διεθνούς εναερίου κυκλοφορίας στο Αιγαίο και ποια τα εκατέρωθεν επιχειρήματα;

Γ. ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ κ' ΤΑ ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΛΑΘΗ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗ ΔΙΕΝΕΞΗ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
Ποιες είναι οι εσφαλμένες ελληνικές θέσεις στη διένεξη του Αιγαίου;
Γιατί δεν ισχύουν οι οκτώ ελληνικές θέσεις για τη διένεξη του Αιγαίου;
Ποια είναι η κυριότερη εσφαλμένη, γενικής φύσης, ελληνική εκτίμηση για την τουρκική νομική επιχειρηματολογία;
Ποια σημεία θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει μια εποικοδομητική στάση από πλευράς Τουρκίας στη διένεξη του Αιγαίου;

Δ. Ο ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ (1975-2011)
Σε ποιο επίπεδο και σε ποια βήματα έγινε ο διάλογος επί διακυβέρνησης Κων/νου Καραμανλή από το 1975 έως το 1981;
Ποια ήταν τα σημεία σύγκλισης και ποια τα σημεία απόκλισης που προέκυψαν από τον διάλογο της περιόδου 1975-1981;
Ποιες ήταν οι συνομιλίες της περιόδου 2002-2003 και πώς προέκυψαν;
Ποια ήταν τα σημεία σύγκλισης των διερευνητικών επαφών του 2002-2003;
Γιατί τελικά δεν επήλθε συμφωνία στο τέλος του 2003 ή στις αρχές του 2004;
Γιατί πάγωσαν οι διερευνητικές επαφές, ενώ τυπικά συνεχίστηκαν κατά την περίοδο 2004-2009;
Υπήρξε αναθέρμανση των διερευνητικών επαφών το 2010-2011 και γιατί απέτυχε και αυτή η προσπάθεια ανεύρεσης λύσης;

Ε. Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ: ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ κ' ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ
Επίλυση στο Διεθνές Δικαστήριο ή με διαπραγματεύσεις;
Ποιες είναι οι εκατέρωθεν ατυχείς προσλήψεις σε ό,τι αφορά το ΔΔ και τις διαπραγματεύσεις;
Η δικαστική οδός αποτελεί πανάκεια για την Ελλάδα ή μήπως τα πράγματα είναι πιο αμφίσημα;
Πώς αποφασίζουν τα διεθνή δικαστήρια σε υποθέσεις οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας;

ΣΤ. ΟΙ ΛΥΣΕΙΣ ΣΤΗ ΔΙΕΝΕΞΗ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
Ποιες είναι από πλευράς Ελλάδας και Τουρκίας οι προϋποθέσεις για μια βιώσιμη, αμοιβαία αποδεκτή λύση στο ζήτημα της υφαλοκρηπίδας;
Τι προβλέπεται να αποφασίσει ένα διεθνές δικαστήριο για την οριοθέτηση της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου;
Τα υπάρχοντα σενάρια για οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο ποια είναι;
Τι συνηγορεί εναντίον της συνεκμετάλλευσης και τι υπέρ της;
Ποιες θα μπορούσαν να είναι οι κατευθυντήριες γραμμές για την επίλυση της διαφοράς σε σχέση με την υφαλοκρηπίδα;
Ποια θα ήταν μια δίκαιη, αμοιβαία αποδεκτή λύση για την αιγιαλίτιδα ζώνη; /τον ελληνικό εναέριο χώρο; /σε σχέση με την αποστρατικοποίηση; /σε σχέση με τα Ίμια/Καρντάκ και τις «γκρίζες ζώνες» [...]

ΜΕΡΟΣ 2: Η ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΗ ΔΙΕΝΕΞΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ

Ζ. ΥΔΡΟΓΟΝΑΝΘΡΑΚΕΣ, ΕΞΟΡΥΞΕΙΣ κ' ΚΥΠΡΙΑΚΟ

Η. ΑΓΩΓΟΣ EASTMED, ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΗ, ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΤΟΥΡΚΙΑΣ-ΛΙΒΥΗΣ

Θ. ΣΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΛΥΣΕΩΝ [...]