Θεσμοί και λειτουργία των πόλεων της Εύβοιας

Αποτελεί πλέον κοινό τόπο στην έρευνα της Αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας ότι η υπαγωγή των Ελληνίδων Πόλεων σε ευρύτερους κρατικούς σχηματισμούς όπως τα Ελληνιστικά Βασίλεια και αργότερα η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία δεν συνεπαγόταν την κατάργηση αλλά τον επαναπροσδιορισμό της λειτουργίας των τοπικών πολιτικών κοινοτήτων. Στο πλαίσιο αυτό, η μελέτη των θεσμών, της λειτουργίας και ευρύτερα του δημόσιου βίου των τεσσάρων πόλεων της Εύβοιας (της Ιστιαίας, της Καρύστου, της Χαλκίδας και της Ερέτριας) κατά τους Ελληνιστικούς και τους Αυτοκρατορικούς Χρόνους αποτελεί ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον πεδίο επιστημονικής έρευνας, στο οποίο τις τελευταίες δεκαετίες έχει σημειωθεί σημαντική, αν και ετεροβαρής, πρόοδος. Εργασίες υψηλής ποιότητας έχουν εμπλουτίσει σε σημαντικό βαθμό τις γνώσεις μας για την Ερέτρια και τη Χαλκίδα των ελληνιστικών χρόνων, δεν καταπιάνονται
όμως συστηματικά με τη μεταγενέστερη περίοδο των αυτοκρατορικών χρόνων. Από την άλλη πλευρά τα δεδομένα από
τις δύο άλλες ευβοϊκές πόλεις (Ιστιαία και Κάρυστο) δεν έχουν τύχει ως τώρα της ίδιας προσοχής. Είναι λοιπόν η έλλειψη μιας συνολικής μελέτης για τους θεσμούς και τον δημόσιο βίο και των τεσσάρων ευβοϊκών πόλεων τόσο κατά τους ελληνιστικούς όσο και κατά τους αυτοκρατορικούς χρόνους.

Στο βιβλίο αυτό, με βάση τις διαθέσιμες επιγραφικές και γραμματειακές πηγές, εξετάζονται για κάθε ευβοϊκή πόλη χωριστά οι λειτουργίες της βουλής και της εκκλησίας του δήμου, οι διαδικασίες έκδοσης των ψηφισμάτων, ο εισηγητικός ρόλος αρχόντων και επιμέρους πολιτών, τα τοπικά αξιώματα και οι αντίστοιχες αρμοδιότητες. Επιπλέον, όταν αυτό το επιτρέπει το υλικό των πηγών, η μελέτη επεκτείνεται σε άλλες πλευρές της λειτουργίας και του δημόσιου βίου των ευβοϊκών πόλεων, όπως οι θεσμοί απονομής της δικαιοσύνης, το καθεστώς απελεύθερων δούλων και ξένων κατοίκων, το γυμνάσιο, ο επισιτισμός, τα δημόσια οικονομικά, οι πολιτικοί ανταγωνισμοί στο εσωτερικό των ευβοϊκών πόλεων, αλλά και οι σχέσεις των τελευταίων με τους Ρωμαίους αυτοκράτορες και την πολιτική τους. Διαπιστώνεται έτσι ότι η διαρκώς ενισχυόμενη βαρύτητα των ανωτέρων κοινωνικών στρωμάτων στον τοπικό δημόσιο βίο δεν συνεπαγόταν τελικά τον μαρασμό των τυπικά δημοκρατικών παραδοσιακών θεσμών των ευβοϊκών πόλεων, οι
οποίοι διασφάλιζαν τη συνοχή της τοπικής πολιτικής κοινότητας. Κατά τον τρόπο αυτό οι ευβοϊκές πόλεις μπόρεσαν κατά τους Ρωμαϊκούς Χρόνους να διαμορφώσουν μια διακριτή φυσιογνωμία εντός της Ρωμαϊκής Ελλάδας.