Μιχαήλ Άγγελος

O Heinrich Woelfflin, στην εισαγωγή του βιβλίου του "Η κλασική τέχνη" (1899), χαρακτήριζε την πλέον ώριμη περίοδο της ιταλικής Αναγέννησης, η οποία καλύπτει το πρώτο περίπου τρίτο του 16ου αιώνα, ως ανολοκλήρωτη προσπάθεια, "ημιτελή κορύφωση". "Αναπόδραστα οδηγούμαστε στο ερώτημα πότε έφτασε να παγιωθεί ως επίτευγμα, πόσα απ' τα εγχειρήματα αυτών των σύντομων, ελάχιστων χρόνων της κορύφωσης έμειναν απλώς σχέδια ή υπέστησαν κάποια πρόωρη καταστροφή. Ο "Μυστικός Δείπνος" του Λεονάρντο ντα Βίντσι δεν είναι παρά ένα κατεστραμμένο έργο, ενώ "Η μάχη του Ανγκιάρι", που τού είχε ανατεθεί απ' την πόλη της Φλωρεντίας, δεν ολοκληρώθηκε ποτέ και το προσχέδιό της χάθηκε. Η "Μάχη της Κασίνα" του Μιχαήλ Άγγελου είχε την ίδια τύχη, ο "Τάφος του Ιούλιου Β΄", με εξαίρεση μερικές μορφές, δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, και η πρόσοψη του σαν Λορέντσο, που υποτίθεται ότι θα αναδείκνυε το σφρίγος της τοσκανικής αρχιτεκτονικής και γλυπτικής σε όλο του το μεγαλείο, παρέμεινε απλό σχέδιο σε χαρτί. Θα μπορούσαμε να συγκρίνουμε την τέχνη της ακμής της Αναγέννησης με τα χαλάσματα ενός οικοδομήματος που δεν αποπερατώθηκε ποτέ, την αυθεντική μορφή του οποίου πρέπει να ανασυστήσουμε από σκόρπια κομμάτια και δευτερογενείς ερμηνείες."