Η λογιστική, ο καπιταλισμός και η ιστορία

Η σπουδαιότητα της ιστορίας του οικονομικού πολιτισμού καταδεικνύεται και από την επίδραση την οποία γενικώς η ιστορία άσκησε επί της οικονομικής επιστήμης. Μπορούμε να πούμε ότι κατά τον 19ο αιώνα οι περισσότερες επιστήμες βοηθήθηκαν από την Ιστορία. Η αναγέννηση της νομικής Επιστήμης άρχισε από την υπό του Savigny διακήρυξη της ανάγκης περί της ιστορικής έρευνας του θετικού δικαίου. Των φυσικών επιστημών δια της περί εξελίξεως θεωρίας του Δαρβίνου. Έτσι και στην οικονομική επιστήμη διανοίχθηκαν νέες οδοί δια της περί εξελίξεως θεωρίας του Αυγούστου Comte (θεοκρατικό, μεταφυσικό, θετικιστικό στάδιο) και των αντιλήψεων της αρχαιότερης (Roscher, Hildebrand, Knies) και προ παντός της νεότερης γερμανικής οικονομικής ιστορικής σχολής (G. Schmoller, Brentano, Knapp). Έτσι επιβλήθηκε, λοιπόν, η ιδέα ότι στην οικονομική ζωή οφείλουμε να αντιλαμβανόμαστε το παρόν ως ιστορική διαμόρφωση του παρελθόντος.
Συνέπεια των ανωτέρω:
(α) Αναγνωρίζεται η ιδέα της εξέλιξης ως η κυριαρχούσα επιστημονική ιδέα της εποχής μας.
(β) Αναγνωρίζεται πάσα οικονομική εκδήλωση ως κοινωνική εκδήλωση βάσει των εθίμων και του δικαίου, των θεσμών και των οργανώσεων.
Έτσι, η Λογιστική ερευνάται σε συνδυασμό προς το κράτος, τη θρησκεία και την ηθική, και διαμορφώνεται από μία εποπτική των συναλλαγών δραστηριότητα σε μία ηθικοπολιτική επιστήμη. Η Ιστορία της Λογιστικής συσχετίζεται πλέον προς όλες τις εκδηλώσεις του ανθρώπου, πολιτικές, νομικές, φιλολογικές, θρησκευτικές, και δεν γράφεται από την οικονομική άποψη μόνο. Απαιτεί όμως και αυτή από όλες τις συγγενείς επιστήμες να αξιώνεται προσοχής. Και πράγματι αυτό συμβαίνει, όπως οι εργασίες αυτού του τόμου καταδεικνύουν.