Η Αρχιτεκτονική του νεοελληνικού θεάτρου 1720-1940 Α Β

[...] Η μελέτη μου χωρίζεται σε τρία μέρη, που το καθένα τους ανταποκρίνεται σε μιαν ιστορική ενότητα. Τα κεφάλαια των τριών μερών αποτελούν θεματικές ενότητες οι οποίες συχνά καθορίζονται με γεωγραφικά κριτήρια. Θέμα του πρώτου μέρους είναι το ελληνικό θέατρο και η αρχιτεκτονική του πριν από το Εικοσιένα. Ύστερα από το εισαγωγικό κεφάλαιο των γενικών παρατηρήσεων και σκέψεων για την ελληνική θεατρική παράδοση, γίνεται σύντομη αναδρομή στα τρία διερευνημένα κεφάλαια του προεπαναστατικού μας θεάτρου. Πρόκειται για το θέατρο της Κρήτης, της Επτανήσου και του νεοελληνικού Διαφωτισμού.

Σκοπός του δεύτερου μέρους είναι να ερμηνεύσει την πορεία της αρχιτεκτονικής του θεάτρου μας κατά τον 19ο αιώνα. Στα δύο εισαγωγικά κεφάλαια αυτού του μέρους σκιαγραφούνται, ύστεκρα από μια κριτική σύνθεση, οι εξωγενείς και ενδογενείς διαμορφωτικοί παράγοντες των νεοελληνικών θεάτρων. Πρώτα γίνεται σύντομη αναφορά στην παγκόσμια και ελληνική ιστορία της περιόδου, στα πνευματικά και καλλιτεχνικά ρεύματα της Ευρώπης και στην ελληνική πνευματική και καλλιτεχνική κίνηση. Ύστερα σκιαγραφούνται κριτικά η ευρωπαϊκή και η ελληνική θεατρική ζωή, οι οποίες παρουσιάζουν πρωτοφανή ευημερία και ποικιλία. Στο τρίτο κεφάλαιο γίνεται λόγος για τις παραδόσεις και τις εξελίξεις της θεατρικής αρχιτεκτονικής στην Ευρώπη του 19ου αιώνα, οι οποίες άσκησαν κάποια επίδραση στον τόπο μας. Η αρχιτεκτονική του ελληνικού θεάτρου κατά τον 19ο αιώνα προσεγγίζεται συστηματικά στα επόμενα κεφάλαια του δεύτερου μέρους, σε τρεις ενότητες. Θέμα του τέταρτου κεφαλαίου είναι τα βασικά θέατρα της Επτανήσου. Το πέμπτο κεφάλαιο αφιερώνεται σε αξιόλογα θέατρα τριών νέων ελληνικών πόλεων -της Ερμούπολης, της Πάτρας και του Βόλου -, ενώ στο έκτο κεφάλαιο εξετάζονται τα βασικά θέατρα του λεκανοπεδίου της Αττικής, δηλαδή της Αθήνας, του Πειραιά και του Νέου Φαλήρου. Η προσέγγιση αυτή γίνεται ύστερα από σύντομη αναδρομή στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον των ελληνικών αυτών θεάτρων.

Το τρίτο μέρος της μελέτης μου έχει ανάλογη διάρθρωση με εκείνη του δεύτερου μέρους. Σκοπός του είναι να παρουσιάσει κριτικά τις τάσεις της επώνυμης και της ανώνυμης αρχιτεκτονικής του ελληνικού θεάτρου κατά την περίοδο 1900-1940. Και εδώ τα δύο πρώτα κεφάλαια είναι εισαγωγικά. Προηγείται η αναφορά στην παγκόσμια και ελληνική ιστορία αυτών των χρόνων, στα πνευματικά, καλλιτεχνικά και αρχιτεκτονικά ρεύματα της Ευρώπης και στην πορεία των γραμμάτων, των τεχνών και της αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα. Ύστερα σκιαγραφούνται η ευρωπαϊκή και η ελληνική θεατρική ζωή της περιόδου 1900-1940. Ακολουθεί η κριτική επισκόπηση των εξελίξεων και των πειραματισμών της αρχιτεκτονικής του ευρωπαϊκού θεάτρου. Η αρχιτεκτονική του ελληνικού θεάτρου στα σαράντα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα εξετάζεται αμέσως μετά σε δύο βασικές ενότητες. Θέμα της πρώτης ενότητας είναι τα υπαίθρια θέατρα των περιόδων 1900-1922 και 1923-1940. Τα χειμερινά θέατρα των ίδιων περιόδων προσεγγίζονται στη δεύτερη ενότητα. [...]

(από τον πρόλογο του βιβλίου)