Ο γενναίος Αλί και το περιστέρι

Ήταν δεν ήταν εφτά χρονών ο Αλί, όταν έπιασε δουλειά κοντά στον πατέρα του, τον Φύλακα των Περιστεριών του μοχθηρού σουλτάνου του Καΐρου. Εκεί, ο Αλί έμαθε τον πιο σημαντικό απ' όλους τους κανόνες για τα περιστέρια. Ποτέ, μα ποτέ να μην τα ταΐζει περισσότερο από όσο πρέπει, γιατί σίγουρα θα κακομάθουν και θα γίνουν εγωιστικά.

Αλλά ο Αλί κάνει ακριβώς το αντίθετο. Ταΐζει συνέχεια το λαίμαργο περιστέρι του, κι αυτό με τη σειρά του ρημάζει την κούπα με τα σπάνια κεράσια του σουλτάνου. Τα συγκεκριμένα κεράσια έρχονται από τα χιονισμένα βουνά της Συρίας, και για να φτάσει κανείς ως εκεί πρέπει να ταξιδεύει δυο βδομάδες και βάλε. Στον Αλί δίνουν τρεις ημέρες διορία για να τ' αντικαταστήσει με καινούργια - αλλιώς ο πατέρας του θα ριχτεί στο μπουντρούμι του σουλτάνου. Δεν ξέρετε τι είναι το μπουντρούμι; Μια βαθιά, σκοτεινή, τρομαχτική τρύπα είναι. Και κανείς δεν θέλει να ανακαλύψει από μόνος του τι υπάρχει στο βάθος της!

Ξυπνώντας στη μνήμη την πλούσια παράδοση που κουβαλούν Οι Νύχτες της Αραβίας, η ιστορία της Νάνσι Φάρμερ, που τόσο αριστοτεχνικά εξελίσσεται μαζί με την πλούσια, όμοια με κόσμημα εικονογράφηση της Γκέιλ ντε Μάρκεν, είναι σίγουρο πως θα διασκεδάσουν κάθε νεαρό αναγνώστη που αγαπάει τη περιπέτεια, την μαγεία, και μια καλή, παλιομοδίτικη ιστορία.







ΚΡΙΤΙΚΗ



Ο Αλί μεγάλωνε ευτυχισμένος στην αγκαλιά της πολυμελούς οικογένειάς του, στο Κάιρο. Σε χρόνους παλαιούς. Γιος του φύλακα των βασιλικών περιστεριών του Σουλτάνου. Λέγεται ότι το όνομά του το περιστέρι το πήρε από τις λέξεις perah istur, που σημαίνουν «πουλί της Αφροδίτης», και ότι στην αρχαία Αίγυπτο, στη Βαβυλωνία, στην Περσία και την Ινδία το θεωρούσαν ιερό πουλί. Γι' αυτό, όχι μόνο δεν κυνηγήθηκε, αλλά οι ιερείς το είχαν υπό την προστασία τους. Αναμφιβόλως είναι στενότατα δεμένο με τον άνθρωπο το περιστέρι. Και από τα πανάρχαια χρόνια χρησιμοποιήθηκε από αυτόν σαν ταχυδρόμος, λόγω της αντοχής, της ταχύτητάς του και της αναπτυγμένης ικανότητάς του τού προσανατολισμού, ώστε να ξαναγυρίζει στον τόπο του έπειτα από πολύ μακρινά ταξίδια.

Ενα πλήθος από αυτά τα ταξιδιωτικά περιστέρια εκτρέφονταν στην αυλή του Σουλτάνου, την ευθύνη δε της εκγύμνασης και της ύπαρξής τους είχε ο πατέρας του εφτάχρονου Αλί. Επρεπε να είναι πολύ προσεκτικός, και ήταν. Κι έπρεπε, επίσης, να στέλνει σε όλη την επικράτεια τα πουλιά με μηνύματα κάτω από τα φτεράκια τους και να τα περιμένει να γυρίσουν με τις απαντήσεις των υπηκόων, έτσι ώστε ο Σουλτάνος να γνωρίζει τι γινόταν σε ολόκληρη την Αίγυπτο. Να ελέγχει, δηλαδή, την κατάσταση, που δεν ήταν και η καλύτερη, καθώς ήταν άτομο πολύ μισητό και γνωστό για τη σκληροκαρδία του.

Ο πατέρας του Αλί, όταν ο γιος του έγινε εφτά ετών, τον πήρε στο παλάτι για να τον βοηθάει με τα περιστέρια έως ότου μάθει την τέχνη και να τον αντικαταστήσει κάποτε. Ηταν όμορφα στον περιστερώνα, γουργουρίσματα, το μουρμουρητό της βρύσης, το φως. Και οι ιστορίες και οι συμβουλές τού πατέρα, ακόμη ωραιότερες. Μάθαινε ενδιαφέροντα και χρήσιμα πράγματα ο μικρούλης Αλί. Ακουγε όμως και ιστορίες ανατριχιαστικές για τις κακουργίες του Σουλτάνου, ότι, λέει, έριχνε τους εχθρούς του ή τους ανυπάκουους ή τους φτωχούς υπηκοόους του μέσα σε ένα φοβερό μπουντρούμι, από το οποίο δεν ξανάβγαιναν ποτέ. Τα βράδια, μες στη χαρά, αν και κατάκοποι, πατέρας και γιος επέστρεφαν στο σπίτι. Εως ότου μια μέρα ο Οθμάν, ένα λαίμαργο, παχουλό περιστέρι που το εκγύμναζε ο Αλί, έφτασε κυνηγημένο και με χαμένο τον προσανατολισμό στην αίθουσα του θρόνου, κάνοντας φυσικά έξω φρενών τον εκμεταλλευτή μονάρχη, ο οποίος εκείνη την ώρα απολάμβανε μια κούπα σπάνια, φερμένα από μακριά, κεράσια που σκόρπισαν και οι φρουροί γλίστρησαν και το περιστέρι χτυπιόταν, χαμός. Ετσι ο Σουλτάνος διέταξε να τιμωρηθεί ο πατέρας του μικρού. Η τιμωρία του; Μα φυσικά το σκοτεινό μπουντρούμι, στο οποίο κατοικούσε -έλεγαν- ένας τεράστιος δαίμονας. Μάταια το παιδί θερμοπαρακαλούσε να ρίξει αυτόν μέσα αντί για τον πατέρα του κι έκλαιγε κι αισθανόταν πολύ πόνο στην καρδούλα του...

Βέβαια η ιστορία δεν τελειώνει εδώ. Εδώ αρχίζουν οι περιπέτειες, οι κίνδυνοι, η απελπισία, η ελπίδα τελικώς και η γενναιότητα του μικρού Αλί, που φυσικά νίκησε, λυτρώνοντας τον λαό από έναν απάνθρωπο ηγεμόνα. Οσο δε για τον δαίμονα που κατοικούσε στα σκοτάδια του μπουντρουμιού, αποδείχτηκε πως ήταν γλυκύτατος, δίκαιος και αγαθός γίγαντας.

Το παραμύθι, στη μετάφραση της έμπειρης Κώστια Κοντολέων, διακρίνεται για τη σχεδόν μαγική αμτόσφαιρά του, φέρνοντας στο νου εικόνες πανέμορφες από τα σοφά, μεθυστικά παραμύθια της ανατολής. Η συγγραφέας στο σημείωμά της μας πληροφορεί ότι η ιστορία βασίζεται σε αληθινό περιστατικό που συνέβη στην Αίγυπτο το 1190 μ.Χ. Αξίζει να σταθούμε στην εικονογράφηση. Εξοχη. Τέλος, ας σταθούμε και στα «Παινέματα για τα βιβλία» που προτάσσονται του παραμυθιού και που ανήκουν στον Al-Jahiz, ο οποίος υπήρξε μεγάλη πνευματική προσωπικότητα της εποχής του και γεννήθηκε στη Βασόρα το 776: «Ενα βιβλίο μοιάζει με κήπο που μπορεί / να χωρέσει στη χούφτα σου, / Εναν κήπο με οπωροφόρα δέντρα που μπορείς να τον / κουβαλήσεις στην ποδιά σου...».



ΕΛΕΝΗ ΣΑΡΑΝΤΙΤΗ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 30/05/2008