Ελληνική νεολαία

Η έρευνα αυτή φιλοδοξεί να συμβάλει στη συγκρότηση εμπειρικού υλικού για τη νεολαία διερευνώντας τις στάσεις, τις απόψεις και τις πρακτικές τεσσάρων χαρακτηριστικών ομάδων της (μαθητές Λυκείου, φοιτητές, σπουδαστές ΙΕΚ και ΚΕΚ και εργαζόμενοι νέοι). Οι θεματικοί τομείς οι οποίοι ερευνώνται είναι η Πολιτική, η Οικονομία, η Αγορά εργασίας, η Κοινωνική ζωή, η Εκπαίδευση, ο Πολιτισμός, ο Καθημερινός τρόπος ζωής και το Περιβάλλον.





ΚΡΙΤΙΚΗ



Ηέννοια της νεολαίας ούτε «φυσική» ούτε αυτονόητη είναι. Είναι μια κοινωνικο-πολιτισμική κατασκευή που διαφοροποιείται ιστορικά. Στην Ελλάδα η επιστημονική μελέτη της νεολαίας είναι μια μάλλον πρόσφατη υπόθεση, καθώς μόλις από τη δεκαετία του '80 αρχίζει να συσσωρεύεται μια κρίσιμη μάζα μελετών. Οι περισσότερες από 25 εμπειρικές έρευνες που έχουν διεξαχθεί σε αυτό το διάστημα επικεντρώνονται στην πλειονότητά τους στους μαθητές. Νέοι όμως δεν είναι μόνον οι μαθητές. Και γι' αυτό είναι ενδιαφέρον που η έρευνα που διεξήχθη το 2003 από το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο με υπεύθυνους τους διδάσκοντές του και παράλληλα καθηγητές στο Πανεπιστήμιο της Πελοποννήσου Βασίλη Κουλαϊδή και Κώστα Δημόπουλο καταπιάνεται επιπλέον με τους φοιτητές ΑΕΙ και ΤΕΙ, τους σπουδαστές σε ΙΕΚ και ΚΕΚ και τους εργαζομένους ως 25 ετών. Το δείγμα ήταν πανελλαδικό και αποτελείται από 799 άτομα που σχεδόν ισοκατανέμονται στις παραπάνω κατηγορίες.

Στην πλειονότητά τους οι σημερινοί νέοι, ενώ δηλώνουν ενδιαφέρον για την πολιτική, εμφανίζονται απληροφόρητοι, δυσαρεστημένοι και απαισιόδοξοι από το πολιτικό προσωπικό και τους πολιτικούς θεσμούς. Σε πλήρη αντίθεση, ως προς την οικονομία παρουσιάζονται όχι μόνο σαφώς καλύτερα πληροφορημένοι αλλά και περισσότερο αισιόδοξοι και ικανοποιημένοι. Πρόκειται για πλήρη ανατροπή που έχει επισυμβεί σε σχέση με την περίοδο της Μεταπολίτευσης και ως τα μέσα της δεκαετίας του '80, οπότε η πολιτική συμμετοχή, η συλλογική δράση και οι κοινωνικές διεκδικήσεις χαρακτήριζαν τη νέα γενιά της εποχής. Οι ερευνητές παρατηρούν ότι έχει αλλάξει το αξιακό σύστημα που υποστηρίζει τις σχετικές αντιλήψεις και πρακτικές.

Σχετικά με την αγορά εργασίας εμφανίζεται μια ισχυρή τάση έκφρασης αισθημάτων δυσαρέσκειας και απαισιοδοξίας, η οποία γίνεται ανησυχητικότερη ακριβώς επειδή συνδυάζεται με καλή γνώση και μεγάλο ενδιαφέρον για τα σχετικά θέματα. Αυτό το εύρημα αντικατοπτρίζει ασφαλώς τη μεγάλη δυσκολία επαγγελματικής αποκατάστασης - ανάλογης των προσόντων της ή έστω αξιοπρεπούς - που βιώνει η σημερινή νέα γενιά, μολονότι διαθέτει καλύτερη μόρφωση και περισσότερες δεξιότητες από κάθε προηγούμενη. Προσωπικά βρήκα πάντως ένα άλλο πόρισμα ακόμη πιο ανησυχητικό, αν και όχι αναπάντεχο. Φαίνεται ότι για μια πραγματικά μεγάλη μερίδα νεολαίων ο πολιτισμός νοείται ως εμπορευματικό προϊόν και ταυτόχρονα η Παιδεία εκλαμβάνεται μονοδιάστατα ως εργαλείο, ως μέσο για εύρεση εργασίας.



Σωτήρης Βανδώρος

Το ΒΗΜΑ, 15/10/2006