Πράσινος ανταγωνισμός;

Πρόλογος: Τζουγανάτος Δημήτρης
Το έργο «Πράσινος Ανταγωνισμός; Ευρωπαϊκό Δίκαιο Ανταγωνισμού και Περιβαλλοντική Προστασία» εξετάζει, αν και υπό ποιες προϋποθέσεις, τα εργαλεία του δικαίου του ανταγωνισμού, είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν την πρόκληση της βιώσιμης ανάπτυξης, χωρίς να επιτρέψουν αδικαιολόγητους περιορισμούς του ανταγωνισμού. Η εξέταση καλύπτει τόσο τους κανόνες συμπεριφοράς (απαγόρευση συμπράξεων και κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης) όσο και τους κανόνες ελέγχου των συγκεντρώσεων επιχειρήσεων αλλά και εκείνους που διέπουν τις κρατικές ενισχύσεις.
Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της μελέτης βρίσκονται οι «περιβαλλοντικές συμφωνίες», δηλαδή οι συνεργασίες που αποσκοπούν στην επίτευξη περιβαλλοντικών στόχων, υπό το πρίσμα του άρθρου 101 ΣΛΕΕ. Επίσης, αναλύεται εκτενώς η αξιολόγηση που λαμβάνει χώρα κατ’ εφαρμογή της παρ. 3 του άρθρου 101 ΣΛΕΕ, για την ενδεχόμενη χορήγηση ατομικής απαλλαγής στις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις.
Περαιτέρω, παρουσιάζεται η σχέση των περιβαλλοντικών παραγόντων με το άρθρο 102 ΣΛΕΕ, το οποίο απαγορεύει την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης, και το ευρωπαϊκό καθεστώς ελέγχου των συγκεντρώσεων ενώ εξετάζεται και η προσέγγιση των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις προς τους περιβαλλοντικούς στόχους.
Το έργο αποτελεί ένα απαραίτητο βοήθημα για κάθε νομικό που τον ενδιαφέρει το πάντα επίκαιρο ζήτημα της σχέσης μεταξύ βιώσιμης ανάπτυξης και δικαίου του ελεύθερου ανταγωνισμού.

Περιεχόμενα
Πρόλογος Σελ. V
Συντομογραφίες Σελ. ΧΙΙΙ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Εισαγωγή Σελ. 1
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Ευρωπαϊκό δίκαιο ανταγωνισμού Σελ. 5
2.1. Γενικά Σελ. 5
2.2. Η βιωσιμότητα ως ανταγωνιστική παράμετρος Σελ. 7
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Ευρωπαϊκό δίκαιο περιβάλλοντος Σελ. 9
3.1. Γενικά Σελ. 9
3.2. Άμεση ρύθμιση Σελ. 11
3.3. Αγορακεντρικά μέσα Σελ. 13
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
Ελεύθερη κυκλοφορία εντός Ε.Ε. Σελ. 17
4.1. Γενικά Σελ. 17
4.2. Συσχέτιση με δίκαιο ανταγωνισμού Σελ. 19
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ
Περιβαλλοντικές συμφωνίες και άρθρο 101(1) ΣΛΕΕ Σελ. 21
5.1. Συμφωνίες που δεν περιορίζουν τον ανταγωνισμό Σελ. 23
5.1.1. Η έννοια της επιχείρησης Σελ. 23
5.1.2. Οριζόντιες συμφωνίες Σελ. 25
5.1.2.1. Γενικά Σελ. 25
5.1.2.2. Ενδεχόμενα αντί-ανταγωνιστικά αποτελέσματα των περιβαλλοντικών συμφωνιών Σελ. 27
5.1.2.3. Αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών για τις οριζόντιες συμφωνίες Σελ. 29
5.1.3. Κάθετες συμφωνίες Σελ. 31
5.2. Δευτερεύοντες περιορισμοί Σελ. 33
5.3. Συμφωνίες τυποποίησης (για πρότυπα) Σελ. 38
5.4. Αξιολόγηση κατ’ άρθρο 101(3) ΣΛΕΕ Σελ. 43
5.4.1. Βελτίωση της παραγωγής ή της διανομής των προϊόντων ή προώθηση της τεχνικής ή οικονομικής προόδου Σελ. 45
5.4.2. Εξασφάλιση στους καταναλωτές δίκαιο τμήμα από το όφελος που προκύπτει Σελ. 49
5.4.2.1. Case Study: Chickens of Tomorrow Σελ. 51
5.4.2.2. Μη τιμολογιακοί παράμετροι του ανταγωνισμού Σελ. 53
5.4.2.3. Σύνοψη Σελ. 54
5.4.3. Οι περιορισμοί που επιβάλλονται στις επιχειρήσεις πρέπει να είναι απαραίτητοι για την επίτευξη των στόχων αυτών Σελ. 55
5.4.4. Οι επιχειρήσεις δεν διαθέτουν τη δυνατότητα καταργήσεως του ανταγωνισμού επί σημαντικού τμήματος των σχετικών προϊόντων Σελ. 57
5.4.5. Ολλανδική συμφωνία κακάο Σελ. 58
5.5. Τελικές παρατηρήσεις Σελ. 58
5.5.1. Αξιολόγηση του ισχύοντος πλαισίου κανόνων Σελ. 58
5.5.2. Επιλογές αναθεώρησης του ισχύοντος πλαισίου Σελ. 61
5.5.2.1. Νομοθετική μεταβολή του πλαισίου της πολιτικής ανταγωνισμού Σελ. 61
5.5.2.2. Μεταβολή της ερμηνευτικής προσέγγισης του ισχύοντος πλαισίου των κανόνων ανταγωνισμού Σελ. 62
5.5.2.3. Παροχή ad hoc καθοδήγησης Σελ. 64
5.5.3. Η στάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Σελ. 66
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ
Κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης Σελ. 69
6.1. Γενικά Σελ. 69
6.2. Άρθρο 102 ΣΛΕΕ «ως σπαθί» («as a sword») Σελ. 70
6.3. Άρθρο 102 ΣΛΕΕ «ως ασπίδα» («as a shield») Σελ. 72
6.4. Σχετική νομολογία Σελ. 77
6.5. Ειδική περίπτωση του άρθρου 106(2) ΣΛΕΕ Σελ. 78
6.6. Συμπεράσματα Σελ. 79
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ
Συγκεντρώσεις Σελ. 81
7.1. Εφαρμογή του SIEC test Σελ. 81
7.2. Αποτελεσματικότητες Σελ. 83
7.3. Επιβολή δεσμεύσεων Σελ. 86
7.4. Άρθρο 21(4) του Κανονισμού (ΕΚ) 139/2004 Σελ. 87
7.5. Εθνικός έλεγχος συγκεντρώσεων Σελ. 88
7.6. Σύγχρονες εξελίξεις Σελ. 89
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ
Η διαφορετική προσέγγιση στο δίκαιο των κρατικών ενισχύσεων Σελ. 93
8.1. Εννοιολογικά στοιχεία Σελ. 93
8.2. Πλεονέκτημα Σελ. 93
8.3. Κράτος/ κρατικοί πόροι Σελ. 95
8.4. Επιλεκτικότητα Σελ. 97
8.5. Επηρεασμός ενδοενωσιακού εμπορίου και στρέβλωση του ανταγωνισμού Σελ. 100
8.6. Εξαιρέσεις Σελ. 100
8.7. Πράσινη Συμφωνία και αναθεώρηση του υφιστάμενου πλαισίου Σελ. 104
8.8. Σύγχρονες εξελίξεις Σελ. 108
8.9. Κανόνες ανταγωνισμού εν ευρεία εννοία vs εν στενή Σελ. 110
Επίλογος Σελ. 111
Βιβλιογραφικές αναφορές Σελ. 115
Αλφαβητικό ευρετήριο Σελ. 127