Χαλεπάς

Το βιβλίο του Νίκου Βέλμου "Χαλεπάς" αποτελεί το πρώτο βιβλίο που γράφτηκε για να διερευνήσει να ερμηνεύσει και να δοξάσει τον μεγάλο γλύπτη και το έργο του. Στο βιβλίο περιέχονται και κρίσεις άλλων συγχρόνων κριτικών και καλλιτεχνών για τον Χαλεπά, όπως του Στρατή Δούκα, Αναστάσιου Δρίβα, Δημήτρη Γαλάνη, Γιόχαν Ρωμανού.
Παρακάτω μερικά αποσπάσματα απ’ την γραφή του Βέλμου:

«Αθάνατε θνητέ, άλλο από τούτο που τολµώ, δε µπορώ να κάνω! Δοξάζω το θεό που σε γέννησε, για να µου µάθεις, το βαθύτερο πραγµα της ζωής και της τέχνης! Παράλυσα απ’ την ασωτεία και τη σκότωσα µόλις σ’ είδα! Αίσχος είναι η σηµερνή ζωή κι έπαινός σου, γιατί έζησες σ’ ένα τόσο αίσχος έτσι! Χάρισες στο δυστυχισµένο άνθρωπο τη ζωή σου ολάκερη για ν’ ανεβεί στον πόνο, αν και τα ’χες όλα χαµένα. Το µυστικό σου δραµα, δεν ερεθίζει τις ψυχές, δεν τις γονατίζει, µα τις κάνει να σκύβουν το κεφάλι και να δοξάζουν τη ζωή! Που πιο πέρα απ’ αυτό να παµε; Αφού αυτό το σηµερα εσύ το περικλείνεις;
***
Απορριγµένος και σπασµένος, µεσ’ από τους πόνους των αδικηµάτων και των παθών, πάω να βγάνω το νόηµα του καλλιτεχνικού πάθους: Την Καλωσύνη.
***
Το ταπεινό τούτο ενθύµιο, που δε βγαίνει πιά να δοξάσει εσένα µα τον κοσµο, είναι η παραµικρότερη θυσία που γίνεται, από ’ναν που δεν καταλαβαίνει όσο πρέπει το έργο σου. Αν µπορούσε ν’ ανεβεί κοντά σου, δε θα ’σουν στη θέση που ’σαι, και µάλιστα µια που ’χεις τέτοια καρδιά!
***
Όνειρό µας ο αγώνας· εσύ και τούτη τη στιγµη να σταµατήσεις τον τελείωσες.
Ο αγώνας σου ξεπέρασε το σκοπό· σ’ ανέβασε στα επουράνια. Σε ρόδα που σου στρώσαµε λίγοι φίλοι σου, πατάς τώρα, κι ας υποφέρεις ακόµα απ’ τ’ αγκάθια. Φειδιακό λουλούδι!»