Ιατρική Βιοχημεία

Η Ιατρική Βιοχημεία εξηγεί πώς λειτουργούν οι βιοχημικές διεργασίες στον ανθρώπινο οργανισμό τόσο υπό φυσιολογικές συνθήκες όσο και σε παθολογικές καταστάσεις. Σε όλη την έκταση του κειμένου παρουσιάζονται κλινικές περιπτώσεις που περιγράφουν παθολογικές καταστάσεις που απαντούν συχνά στην ιατρική πράξη, εστιάζοντας στα βιοχημικά δεδομένα σε μορφή ιδανική για φοιτητές ιατρικής.

Το περιεχόμενο της Ιατρικής Βιοχημείας μελετήθηκε προσεκτικά έτσι ώστε να παρέχει τις γνώσεις που απαιτούνται για την ακριβή κατανόηση ενός αντικειμένου, χωρίς ο φοιτητής να υπερφορτώνεται με λεπτομέρειες μικρής κλινικής συνάφειας. Για τη διευκόλυνση της ταχείας αφομοίωσης δύσκολων εννοιών σχεδιάστηκε ειδικά ένα σύστημα έγχρωμης εικονογράφησης.
Οι Επιμελητές της έκδοσης έχουν στο ενεργητικό τους ένα μοναδικό κράμα εμπειρίας στην κλινική ιατρική, την εκπαιδευτική διαδικασία, τη βασική βιοχημεία και την εργαστηριακή ιατρική. Με βάση αυτό το υπόβαθρο μπόρεσαν να παραγάγουν ένα σύγγραμμα αιχμής που προορίζεται για διδασκαλία στα πλαίσια μαθημάτων ιατρικού προσανατολισμού που συνδυάζουν βασικές επιστήμες και πρακτικά ιατρικά θέματα στα αρχικά έτη φοίτησης.






ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ



Πρόλογος

Αφιέρωση

Ευχαριστίες

Συγγραφείς που συνέβαλαν στην Ιατρική Βιοχημεία



1. Εισαγωγή

J. Baynes, M.H. Dominiczak

Η ιστορία της βιοχημείας - μια συνοπτική θεώρηση



2. Αμινοξέα και πρωτεΐνες

Ν. Tanigushi


Εισαγωγή

Αμινοξέα

Ταξινόμηση των αμινοξέων με βάση τη χημική τους δομή

Κατάσταση ιονισμού ενός αμινοξέος

Πεπτίδια και πρωτεΐνες

Καθαρισμός και χαρακτηρισμός των πρωτεϊνών



3. Αίμα και πρωτεΐνες μεταφοράς

W Fraser, JC Chamberlain

Πλάσμα και ορός

Έμμορφα συστατικά

Πρωτεΐνες πλάσματος

Ανοσοσφαιρίνες

Η απάντηση οξείας φάσης



4. Μεταφορά oξυγόνου

G Helmkamp


Εισαγωγή

Ιδιότητες του Ο2

Γενικά χαρακτηριστικά των σφαιρινών των θηλαστικών

Μυοσφαιρίνη: μια πρωτεΐνη που αποθηκεύει Ο2

Αιμοσφαιρίνη: μια πρωτεΐνη μεταφοράς Ο2

Εναλλαγή οξυγόνωσης και αποξυγόνωσης της αιμοσφαιρίνης

Αλληλεπίδραση με αλλοστερικούς τροποποιητές

Φυσιολογικές παραλλαγές αιμοσφαιρίνης

Δρεπανοκυτταρική αναιμία

Άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες



5. Πρωτεΐνες με καταλυτική δράση - Ένζυμα

J. Fujii

Αρχές ενζυμικής δράσης και ταξινόμηση των ενζύμων

Κινητική ενζύμων

Ρύθμιση της ενζυμικής δραστικότητας



6. Αιμόσταση και θρόμβωση

G. Lowe

Αιμόσταση

Αγγειακό τοίχωμα

Αιμοπετάλια

Αίτια αιμορραγίας που σχετίζονται με διαταραχές των αιμοπεταλίων

Πήξη

Ινωδόλυση



7. Μεμβράνες και μεταφορά

M. Maeda

Οργάνωση των μεμβρανών

Τύποι διεργασιών μεταφοράς

Παραδείγματα συστημάτων μεταφοράς και σύζευξής τους



8. Βιοενεργητική και oξειδωτικός μεταβολισμός

W Stillway

Η οξείδωση είναι μια πηγή ενέργειας

Ελεύθερη ενέργεια

Σύζευξη με ΑΤΡ

Σύνθεση ΑΤΡ στο μιτοχόνδριο από τα ανηγμένα συνένζυμα

Το σύστημα μεταφοράς ηλεκτρονίων του μιτοχονδρίου

Η κλίση πρωτονίων που οδηγεί σε σύνθεση ΑΤΡ

Λόγος P:O και έλεγχος της αναπνοής

Αναστολείς του οξειδωτικού μεταβολισμού



9. Πέψη και απορρόφηση των καυσίμων ενώσεων από το ΓΕΣ

J Broom

Εισαγωγή

Γενικές αρχές της πέψης

Πεπτικά ένζυμα και ζυμογόνα

Πέψη και απορρόφηση των υδατανθράκων

Πέψη και απορρόφηση των λιπιδίων

Πέψη και απορρόφηση των πρωτεϊνών



10. Βιταμίνες, μέταλλα και διατροφή

J. Broom

Εισαγωγή

Συνιστώμενη διαιτητική πρόσληψη

Αξιολόγηση της διαθεσιμότητας των μικρομοριακών θρεπτικών συστατικών

Λιποδιαλυτές βιταμίνες

Υδατοδιαλυτές βιταμίνες



11. Αναερόβιος μεταβολισμός της γλυκόζης στο ερυθροκύτταρο

J. Baynes


Εισαγωγή

Γλυκόλυση

Ρύθμιση της γλυκόλυσης

Σύνθεση 2-3,διφωσφογλυκερικού

Η οδός των φωσφορικών πεντοζών

Το οξειδοαναγωγικό στάδιο στην οδό των φωσφορικών πεντοζών: η σύνθεση του NADPH

Το στάδιο της αλληλομετατροπής στην οδό των φωσφορικών πεντοζών

Αντιοξειδωτική άμυνα και είδη ενεργού οξυγόνου

Οι ευεργετικές δράσεις του ενεργού Ο2

Η οδός της γλυοξαλάσης: ο ειδικός ρόλος της γλουταθειόνης



12. Αποθήκευση και σύνθεση υδατανθράκων στο ήπαρ και στο μυ

J. Baynes


Εισαγωγή

Δομή του γλυκογόνου

Η οδός της γλυκογονογένεσης από τη γλυκόζη του αίματος στο ήπαρ

Η οδός της γλυκογονόλυσης στο ήπαρ

Ορμονική ρύθμιση της γλυκογονόλυσης στο ήπαρ

Μηχανισμός δράσης της γλυκαγόνης

Κινητοποίηση του γλυκογόνου του ήπατος από την επινεφρίνη

Γλυκογονόλυση στους μυς

Ρύθμιση της γλυκογονογένεσης

Γλυκονεογένεση



13. Ο κύκλος των τρικαρβοξυλικών οξέων

W. Stillway


Εισαγωγή

Παραγωγή ενέργειας

Βιοσύνθεση

Πυροσταφυλική καρβοξυλάση

Το σύμπλεγμα της πυροσταφυλικής αφυδρογονάσης

Ένζυμα και αντιδράσεις του κύκλου των τρικαρβοξυλικών οξέων

Ενεργειακή απόδοση του κύκλου των τρικαρβοξυλικών οξέων

Ρύθμιση του κύκλου των τρικαρβοξυλικών οξέων

Αναπληρωματικές αντιδράσεις



14. Οξειδωτικός μεταβολισμός των λιπιδίων στο ήπαρ και στους μυς

J. Baynes

Ενεργοποίηση των λιπαρών οξέων και η μεταφορά τους στο μιτοχόνδριο

Οξείδωση των λιπαρών οξέων

Κετογένεση στο ήπαρ



15. Βιοσύνθεση και αποθήκευση των λιπαρών οξέων στο ήπαρ και στο λιπώδη ιστό

J. Broom

Σύνθεση λιπαρών οξέων

Επιμήκυνση των λιπαρών οξέων

Αποκορεσμός των λιπαρών

Αποθήκευση και μεταφορά των λιπαρών οξέων: η σύνθεση των τριακυλογλυκερολών

Ρύθμιση των συνολικών λιποαποθηκών του σώματος



16. Βιοσύνθεση της χοληστερόλης στο ήπαρ

G. Beastall

Δομή της χοληστερόλης

Βιοσύνθεση της χοληστερόλης

Ο ρόλος της χοληστερόλης

Χολικά οξέα

Στεροειδείς ορμόνες

Βιταμίνη D3



17. Λιπίδια και λιποπρωτεΐνες

M.H. Dominiczak

Λιποπρωτεΐνες

Η μεταφορά των λιπαρών οξέων και των τριγλυκεριδίων μεταξύ των ιστών

Χοληστερόλη: δομικό συστατικό και πρόδρομη ένωση των στεροειδών ορμονών

Λιποπρωτεΐνες πλάσματος

Αποπρωτεΐνες (απολιποπρωτεΐνες)

Το αποπρωτεϊνικό περιεχόμενο των λιποπρωτεϊνών

Ένζυμα του μεταβολισμού των λιποπρωτεϊνών και πρωτεΐνες μεταφοράς

Λιποπρωτεΐνη (a)

Μέτρηση των λιποπρωτεϊνών

Μεταβολισμός λιποπρωτεϊνών

Μεταφορά του διαιτητικού λίπους

Μεταφορά των λιπιδίων που συντίθενται ενδογενώς

Μεταβολισμός των LDL

Απομάκρυνση της χοληστερόλης από τα κύτταρα (ανάστροφη μεταφορά χοληστερόλης)

Οι δύο κύριες οδοί του μεταβολισμού των λιποπρωτεϊνών

Υποδοχείς των λιποπρωτεϊνών

Αθηρογένεση

Η εκτίμηση του καρδιαγγειακού κινδύνου



18. Βιοσύνθεση και αποικοδόμηση των αμινοξέων

A. Rawitch

Μεταβολισμός αμινοξέων - Συνοπτική θεώρηση

Μεταβολισμός του αζώτου

Μεταβολισμός των ανθρακικών σκελετών των αμινοξέων

Βιοσύνθεση αμινοξέων

Κληρονομικά νοσήματα και μεταβολισμός των αμινοξέων

Μόρια μεταβίβασης σημάτων



19. Μύες: μεταβολισμός ενέργειας και συστολή

J. Baynes


Εισαγωγή

Δομή των μυών

Πρωτεΐνες των μυών

Καρδιακός και λείοι μύες

Μεταβολισμός ενέργειας των μυών



20. Ομοιόσταση γλυκόζης και μεταβολισμός καύσιμων ενώσεων

M.H. Dominiczak

Τα μεταβολικά καύσιμα

Οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ οργάνων και καυσίμων ενώσεων

Ομοιόσταση της γλυκόζης

Λεπτή ρύθμιση του μεταβολισμού των καύσιμων ενώσεων

Υπογλυκαιμία

Αξιολόγηση της κατάστασης του μεταβολισμού των καύσιμων ενώσεων

Ο μεταβολισμός μετά από γεύμα και σε νηστεία (ορολογία)

Μεταπορροφητική κατάσταση

Παρατεταμένη νηστεία και ασιτία

Στρες και μεταβολική απάντηση στην ιστική βλάβη

Σακχαρώδης διαβήτης: μια διαταραχή του μεταβολισμού των καύσιμων ενώσεων

Ο μεταβολισμός στο διαβήτη



21. Ισοζύγιο ύδατος και ηλεκτρολυτών: η νεφρική λειτουργία

M. Szczepanska-Konkel, G. Beastall and M.H. Dominiczak

Το νερό του ανθρώπινου σώματος

Ωσμωτικότητα και όγκος των υγρών του σώματος

Ισοζύγιο ύδατος

Ο νεφρός

Το σπειραματικό διήθημα

Το σύστημα ρενίνης-αγγειοτασίνης

Ο μεταβολισμός του ύδατος έχει στενή σχέση με το μεταβολισμό του νατρίου

Νεφρική κάθαρση και ρυθμός σπειραματικής διήθησης

Η σημασία της συγκέντρωσης του καλίου στο πλάσμα

Η ADH και το σύστημα ρενίνης-αγγειοτασίνης στις διαταραχές του ύδατος και των ηλεκτρολυτών



22. Πνεύμονες και νεφροί: ο έλεγχος της οξεοβασικής ισορροπίας

M.H. Dominiczak and M. Szczepanska-Konkel

Η οξεοβασική ισορροπία

Τα ρυθμιστικά συστήματα του οργανισμού

Μέτρηση αερίων αίματος

Ο πνεύμονας

Η διαχείριση του διοξειδίου του άνθρακα

Ο νεφρός

Μεταβολικές και αναπνευστικές οξεοβασικές διαταραχές



23. Ασβέστιο και μεταβολισμός των οστών

W. Fraser

Μεταβολισμός ασβεστίου

Παράγοντες που επηρεάζουν την ομοιόσταση του ασβεστίου

Απορρόφηση και απέκκριση ασβεστίου

Διαταραχές του μεταβολισμού του ασβεστίου και των οστών: Υπερασβεστιαιμία

Διαταραχές του μεταβολισμού του ασβεστίου και των οστών: Υπασβεστιαιμία

Μεταβολικά νοσήματα των οστών



24. Σύνθετοι υδατάνθρακες: γλυκοπρωτεΐνες

A. Elbein

Εισαγωγή

Δομές και δεσμοί

Αλληλομετατροπές των σακχάρων των τροφών

Άλλοι οδοί μεταβολισμού των νουκλεοτιδικών σακχάρων

Βιοσύνθεση ολισακχαριτών

Λειτουργίες των ολιγοσακχαριδικών αλυσίδων των γλυκοπρωτεϊνών



25. Σύνθετα λιπίδια

A. Elbein

Γλυκεροφωσφολιπίδια (φωσφολιπίδια)

Σφιγγολιπίδια



26. Η εξωκυττάρια θεμέλια ουσία

A. Elbein and G.P. Kaushal

Κολλαγόνο

Μη κολλαγονώδεις πρωτεΐνες στην ΕΘΟ

Πρωτεογλυκάνες



27. Ειδικές λειτουργίες του ήπατος

A.F. Jones

Σύνθεση αίμης

Μεταβολισμός χολερυθρίνης

Μεταβολισμός των χολικών οξέων

Ο κύκλος της ουρίας και η αμμωνία

Ηπατικός μεταβολισμός των πρωτεϊνών

Μεταβολισμός φαρμάκων

Ηπατοτοξικότητα φαρμάκων

Βιοχημικές δοκιμασίες της ηπατικής λειτουργίας

Ταξινόμηση των ηπατικών νοσημάτων

Γενετικές αιτίες ικτέρου



28. Βιοσύνθεση και αποικοδόμηση των νουκλεοτιδίων

R. Thornburg

Συνοπτική θεώρηση του μεταβολισμού των νουκλεοτιδίων



29. DNA

R. Thornburg

Δομή του δεοξυριβονουκλεϊκού οξέος (DNA)

Ο κυτταρικός κύκλος

Οξειδωτική βλάβη στο DNA



30. Ριβονουκλεϊκό Οξύ

G. Bannon

Η μοριακή ανατομία των μορίων RNA

RNA πολυμεράσες

Η διαδικασία της μεταγραφής

Μετα-μεταγραφική ωρίμανση



31. Σύνθεση πρωτεϊνών

G Bannon

Ο γενετικός κώδικας

Η μηχανή της πρωτεϊνοσύνθεσης

Η διαδικασία της πρωτεϊνοσύνθεσης

Καθοδήγηση πρωτεϊνών και μετα-μεταφραστικές τροποποιήσεις



32. Ρύθμιση της έκφρασης των γονιδίων

A. Jamieson

Οι βασικοί μηχανισμοί της έκφρασης των γονιδίων

Υποδοχείς στεροειδών

Εναλλακτικές προσεγγίσεις στη γονιδιακή ρύθμιση στον άνθρωπο



33. Τεχνολογία ανασυνδυασμένου DNA

A. Jamieson

Εισαγωγή

Υβριδισμός

Αποθήκευση DNA

Πολλαπλή αντιγραφή και κλωνοποίηση DNA

Ειδικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται στην ανάλυση του DNA

Άλλοι μέθοδοι ανίχνευσης της ποικιλότητας του DNA




34. Η ανοσιακή απάντηση

A Farrell

Εισαγωγή

Η μη ειδική ανοσιακή απάντηση

Η ειδική ανοσιακή απάντηση

Λεμφικά όργανα και η κυκλοφορία μεταξύ τους

Κυκλοφορία λεμφοκυττάρων

Λεμφοκύτταρα

Μόρια που εμπλέκονται στην αναγνώριση του αντιγόνου

Η αντίδραση στο αντιγόνο, η ανοσιακή απάντηση εναντίον του και η εξάλειψή του

Μείζον σύστημα ιστοσυμβατότητας

Πρότυπα και περιορισμός έκφρασης του MHC

Χυμική ειδική ανοσιακή απάντηση

Τα κυτταρικά και μοριακά στοιχεία της ολοκληρωμένης ανοσιακής απάντησης

Ανοσολογικές διαταραχές



35. Βιοχημεία της ενδοκρινολογίας

G. Beastall

Εισαγωγή

Το ρυθμιστικό σύστημα υποθάλαμος-υπόφυση

Ο άξονας υποθαλάμου-υπόφυσης-θυρεοειδούς αδένα

Ο άξονας υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων

Ο άξονας υποθαλάμου-υπόφυσης-γονάδων

Ο άξονας της αυξητικής ορμόνης

Ο άξονας της προλακτίνης



36. Μεμβρανικοί υποδοχείς και μεταβίβαση σημάτων

M. Harnett

Υποδοχείς της κυτταρικής μεμβράνης

Δεύτεροι αγγελιοφόροι



37. Νευροχημεία

E. Thompson

Ο εγκέφαλος και τα περιφερικά νεύρα

Τα διαφορετικά κύτταρα του νευρικού συστήματος

Συναπτική μεταβίβαση

Ο μηχανισμός της όρασης



38. Νευροδιαβιβαστές

D. Shapiro

Νευροδιαβιβαστές

Μεταβίβαση νευρικού ερεθίσματος

Ρύθμιση της δράσης των νευροδιαβιβαστών

Νευροδιαβιβαστές: οι διάφορες κατηγορίες



39. Κυτταρική αύξηση και διαφοροποίηση, και καρκίνος

M. Harnett

Ο κυτταρικός κύκλος

Αυξητικοί παράγοντες

Απόπτωση

Καρκίνος

Παράρτημα: Το συνοπτικό διάγραμμα της Βιοχημείας

Ερωτήσεις και απαντήσεις

Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής

Κλινικά προβλήματα

Ερωτήσεις με σύντομη απάντηση

Απαντήσεις ερωτήσεων πολλαπλής επιλογής

Απαντήσεις στα κλινικά προβλήματα

Σύντομες απαντήσεις

Συντομογραφίες

Ευρετήριο