Συνταγές λημνιακής κουζίνας

Το υλικό αυτού του βιβλίου, «Συνταγές Λημνιακής Κουζίνας», ανήκει στην περασμένη αλλά και τωρινή ζωή της Λήμνου. Σχετίζεται με την επιβίωση, τη ζεστασιά της συντροφιάς, τη διασκέδαση, το ξεχωριστό της γιορτής, το σεβασμό και θύμηση αυτών που έφυγαν, τη ζωή πάνω απ' όλα. Αρχική μου σκέψη ήταν να συμπεριλάβω μόνο τις αυστηρά παραδοσιακές συνταγές. Θα ήταν όμως παράλειψη να αγνοήσω την εξέλιξη των διατροφικών συνηθειών μας και τις επιρροές που δέχτηκε το νησί μας. Νομίζω ότι κι αυτές αποτελούν πια μέρος της παράδοσής μας.





ΚΡΙΤΙΚΗ



Στο βιβλίο της Συνταγές Λημνιακής Κουζίνας η κυρία Βαγιάκου είχε την ιδέα να συναρμολογήσει, όπως λέει, τις αμέτρητες συνταγές που βρήκε από τη μητέρα της. Αποφάσισε να τις διανθίσει με άλλες, που προέρχονται από τους πληθυσμούς των Μικρασιατών και των παλιννοστούντων από την Αίγυπτο. Και αυτό επειδή η έλευσή τους στην κλειστή κοινωνία του νησιού συνείργησε στη γοργή εξέλιξη των διατροφικών ηθών, που ελάχιστα είχαν διαφοροποιηθεί από την αρχαιότητα.

Παρατηρώντας τον ρόλο που παίζουν το σιτάρι, τα όσπρια και τα λαχανικά στη φύση αυτής της νησιωτικής μαγειρικής, θυμηθήκαμε ότι η Λήμνος θεωρείται σιτοβολώνας του Αιγαίου. Και κατανοήσαμε γιατί φλομάρια (οι τοπικές χυλοπίτες), βαλάνες, αυτούδια και φιογκάκια (τύποι χειροποίητων μακαρονιών) και τραχανάς ή πλιγούρι συμμετέχουν τόσο ενεργά στη σύνθεση του καθημερινού διαιτολογίου, άλλοτε σε κυρίαρχη και άλλοτε σε συμπληρωματική θέση. Δεν λείπουν όμως και τα ευφάνταστα πιάτα που κάνουν χρήση των τοπικών προϊόντων. Πίτες με φρέσκο τυρί καλαθάκι, σαγανάκι με τυρί μελίχλωρο. Αφθονα λαχανικά, που πρωταγωνιστούν σε πολλά φαγητά ή μετατρέπονται σε τουρσιά, συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός ισορροπημένου διαιτολογίου που μέχρι πρότινος θεωρούσε τα κρέατα και τα ψάρια γιορτινές ή συμπληρωματικές τροφές. Αντίθετα γλυκά, κουλούρια και «κεράσματα» δεν έλειψαν ποτέ από τα σπίτια των Λημναίων.

ΘΑΛΕΙΑ ΤΣΙΧΛΑΚΗ, ΤΟ ΒΗΜΑ, 28-10-2001