Η σκοτεινή νύχτα της ψυχής

Η Σκοτεινή Νύχτα της Ψυχής αποτελεί ουσιαστικά μια μικρή μόνον πραγματεία συγκριτικά με το έργο του Άγιου Ιωάννη του Σταυρού, αλλά από πρακτικής άποψης είναι ίσως ένα από τα σημαντικότερα.
Ο μεγάλος μυστικιστής του 16ου αιώνα καθοδηγεί την ψυχή στο ταξίδι της για τον υπέρτατο σκοπό, την ένωση της ανθρώπινης και της Θεϊκής θέλησης. Ο δρόμος οριοθετείται στη μορφή ενός ποιήματος, ενός συμβολικού κλειδιού για την πρόοδο της ψυχής του προσκυνητή. Ο Άγιος Ιωάννης κρατάει στιβαρά το τιμόνι ανάμεσα στους πειρασμούς και τους μεγάλος κινδύνους που περικλείει η Σκοτεινή νύχτα των Αισθήσεων και του Πνεύματος.